Parimet dhe përgjegjësitë e arkivistit në mbrojtjen e të drejtave të njeriut (sipas rekomandimeve të ICA-së)

Abstrakti

Arkivat janë të rëndësishme për mbrojtjen e të drejtave të njeriut. Lënda arkivore është e domosdoshme për të garantuar të drejtat dhe përfitimet, për të vërtetuar të drejtat civile, e po ashtu edhe për të dëshmuar shkeljen e të drejtave të njeriut, siç janë arkivat e forcave të armatosura, atyre policore, të shërbimeve të inteligjencës, të periudhave të diktaturave, madje edhe ato të burgjeve, etj.
Arkivistët që përpunojnë dokumente, të cilat lidhen me të drejtat e njeriut, duhet të merren me problemet reale ligjore, çështje që lidhen me politikën sociale në përgjithësi dhe pikat e etikës personale e profesionale. Kjo është një çështje mjaft komplekse, por mund të tejkalohet duke përdorur praktika të mira profesionale. Roli i arkivistëve është i lidhur ngushtë me të drejtat e njeriut, sepse gjatë përpunimit dhe rregullimit të lëndës arkivore që ka të bëjë me shkeljen e të drejtave të njeriut, mund të jenë nën presion kur menaxhon dokumente të tilla.1 Arkivistët mund të ballafaqohen me ndalimin për t’i përpunuar dhe për t’i menaxhuar ato dokumente, mund të jenë nën presion për t’i asgjësuar dokumentet që kanë implikim në të drejtat e njeriut, mund të marrin udhëzime që të mos raportojnë ekzistencën e këtyre dokumenteve në instrumentet e punës, mund të mos jenë në gjendje të ndërmarrin veprimet e mbrojtjes së nevojshme për këto dokumente, si dhe, ndonjëherë, nuk u lejohet që të marrin vendime për sa i përket qasjes së publikut në këto dokumente, ose pengohen për t’ua shërbyer e hulumtuesve. Ata shpesh kanë frikë nga hakmarrja, nëse kërkojnë të ndjekin parimet profesionale.