Përgatitja mësimdhënësve para shërbimit në kosovë: sfidat dhe mundësitë
DOI:
https://doi.org/10.62928/kp.v1i1.4123Abstrakti
Ky studim shqyrton programet universitare për përgatitjen e mësimdhënësve para shërbimit në Kosovë. Përdor qasjen cilësore në hulumtim, modelin studim rasti, për analizë të Programit Fillor dhe Programit Master për Mësimdhënie Lëndore në Fakultetin e Edukimit në Prishtinë. Janë shqyrtuar aspektet e ndërlidhjes së përshkrimeve të programeve te studimit dhe të kurseve të programeve, me qëllimet dhe rezultatet e pritura të programeve të studimit, me kompetencat për mësimdhënës dhe kërkesat e kurrikulës së bazuar në kompetenca. Pjesëmarrës në studim përmes intervistave me shkrim ishin 5 edukatorë të mësimdhënësve dhe 11 mësimdhënës fillestarë (1–2 vjet përvojë në mësimdhënie). Të dhënat cilësore të mbledhura janë analizuar përmes metodës së analizës tematike. Gjetjet tregojnë se Programi i studimit për arsim fillor dhe Programi Master për mësimdhënie lëndore, përfshijnë elemente nga fushat kryesore të zhvillimit të kompetencave të mësimdhënësve, me dominim të traditës në përmbajtje akademike. Mënyra se si janë integruar kërkesat dhe risitë e kurrikulës së arsimit parauniversitar në përmbajtjet e programeve për mësimdhënës të ardhshëm, akoma nuk reflekton përfarim të duhur të programeve me kontekstin e shkollës dhe me nevojat e mësimdhënësve fillestarë. Gjetjet e studimit tregojnë për nevojën e reflektimit institucional ndaj zhvillimit të programeve dhe syllabuseve lëndore, për të siguruar ndërlidhje të qëndrueshme me kompetencat për mësimdhënës, me kërkesat e kurrikulës shkollore dhe temat kroskurrikulare me interes për shoqërinë dhe gjeneratat e ardhshme. Rekomandimet e nxjerra nga ky studim mund të shërbejnë si bazë për studime të mëtejme, rishikim të politikave të sistemit për përgatitjen e mësimdhënësve të ardhshëm dhe të programeve për mësimdhënës para shërbimit, me qëllim që sistemi për përgatitjen e mësimdhënësve të reformohet dhe të sigurojë përgatitje cilësore të mësimdhënësve të ardhshëm.Fjalët kyçe:
programe për përgatitjen e mësimdhënësve,, edukatorë të mësimdhënësve, mësimdhënës para shërbimit, mësimdhënës fillestarë, zhvillim i mësimdhënësve, sigurim i cilësisëShkarkimet
Metrics
References
-
Agjencia e Kosovës për Akreditim (2022). Manuali i akreditimit.
-
https://akreditimi.rks-gov.net/ëp-content/uploads/2020/10/AKA-Manuali-i- Akreditimit-i-plotesuar-2022-1.pdf
-
Alashwal, M. (2019). Essential Professional Qualities and Skills of an Effective and Modern Teacher. American Journal of Educational Research, 7(12), 983-988. http://pubs.sciepub.com/education/7/12/13/index.html
-
Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world's best performing systems come out on top.file:///C:/Users/Botek/Downloads/Hoë_the_world_s_best- performing_school_systems_come_out_on_top.pdf
-
Bicaj, A. & Berisha, F. (2013). Teacher preparation reforms in Kosovo. Journal of Education Culture and Society No. 1_2013. DOI: 10.15503/jecs20131-199-
-
file:///C:/Users/Admin/Doënloads/akobylarek,+JECS+1(2013)+199- 208.pdf
-
Caena, F., (2014). Initial teacher education in Europe: an overvieë of policy issues.
-
EUROPEAN COMMISSION. file:///C:/Users/Botek/Doënloads/initial- teacher-education_en.pdf
-
Demi, A., Rraci E. & Bajrami K. (2018). Pensionimi i parakohshëm për shkaqe shëndetësore - Rasti i mësimdhënësve. http://kec-ks.org/wp- content/uploads/2018/11/31-Pensionimi-i-Parakohshem-i-Mesimdhenesve- Report-ALB-05.pdf
-
European Commission (2012). Supporting the Teaching Professions for Better Learning Outcomes. https://eur-
-
lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=SËD:2012:0374:FIN:EN:PDF
-
European Commission (2013). Supporting teacher competence development for better learning outcomes. file:///C:/Users/Botek/Doënloads/Supporting_teacher_competence_developm en.pdf
-
European Commission/EACEA/Eurydice (2018, Janary). Teaching Careers in Europe: Access, Progression and Support. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Education, Audiovisual and Culture Executive Agency. http://eurydice.indire.it/ëp- content/uploads/2018/02/Teaching-Careers-in-Europe.pdf
-
European Commission/EACEA/Eurydice, (2015). The Teaching Profession in Europe: Practices, Perceptions, and Policies. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://www.anefore.lu/wp- content/uploads/2015/09/EURYDICE-THE-TEACHING-PROFESSION.pdf
-
European Commission/EACEA/Eurydice, 2021. Teachers in Europe: Careers, Development and Ëell-being. Eurydice report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://eurydice.eacea.ec.europa.eu/sites/default/files/2022- 06/teachers_in_europe_2020_chapter_2_0_0.pdf
-
Wiliam. D, (2015), Embedding Formative Assessment: Practical Techniques for K- 12 Classrooms. https://www.learningsciences.com/wp- content/uploads/2020/06/efa_lookinside_2.pdf
-
Fakulteti i Edukimit. (2021). Politika për përmirësimin dhe sigurimin e cilësisë në përgatitjen e mësimdhënësve në Kosovë. Fakulteti i Edukimit – Universiteti I Prishtinës: QATEK. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/84FF287A- D6AB-4ACC-85CF-11F278D41156.pdf
-
Goddard, J. T. dhe Buleshkaj, O. (2018). Drejt një modeli të ri të integruar dhe të bazuar në Shkollë të Zhvillimit Profesional dhe të Karrierës së Mësimdhënësve në Kosovë. Koncept dokument i pabotuar dhe i përgatitur për Projektin e Përmirësimit të Sistemit të Arsimit (ESIP). Prishtinë, Kosovë: MAShT.
-
Ingersoll, R. M. (2012). Beginning teacher induction: What the data tell us. Kappan Magazine, 93(8), 47-51. https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1239&context=gse_ pubs DOI: https://doi.org/10.1177/003172171209300811
-
Instituti i Zhvillimit të Arsimit (2016), Formimi Fillestar i Mësuesve në Institucionet
-
e Arsimit të Lartë Shqiptar. Instituti i Zhvillimit të Arsimit (IZhA), Tiranë
-
https://ascap.edu.al/ëp-content/uploads/2017/03/Raporti.pdf (shkarkuar me
-
Shkurt 2021).
-
IZHA dhe UNICEF (2018). Standardet profesionale të formimit të përgjithshëm të mësuesit të arsimit parashkollor. Tiranë, Shqipëri. https://www.unicef.org/albania/media/2016/file/STANDARDS%20OF%20T HE%20PROFESSIONAL%20DEVELOPMENT%20FOR%20THE%20PRE SCHOOL%20TEACHERS.pdf
-
Kaçaniku, F., (2023). Quality initial teacher education in the grip of teacher educator ‘academic tribes and territories’, Education Inquiry. http://orcid.org/0000- 0002-9521-2975 DOI: https://doi.org/10.1080/20004508.2023.2260613
-
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2008). Ligji për arsimin në komunat e Republikës së Kosovës, Ligji Nr. 03/L-068 (2008). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës, 21 maj 2008, Prishtinë.
-
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2011). Ligji për arsimin parauniversitar në Republikën e Kosovës. Ligji Nr. 04/L-032 (2011). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës / nr. 17/16 shtator 2011, Prishtinë.
-
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2012). Ligji Nr. 04/L-037 për Arsimin e Lartë në Republikën e Kosovës, https://gzk.rks-gov.net/ActDetail.aspx?ActID=2761
-
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2016). Ligji për Profesionet e Rregulluara në Republikën e Kosovës. Ligji nr. 05/l-066 (2016). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës / nr. 38 / 21 nëntor 2016, Prishtinë. https://masht.rks- gov.net/uploads/2018/01/ligj-per-profesionet-e-rregulluara-ne-republiken-e- kosoves-gznr38-21-nentor-2016.pdf
-
Manninen, J. (2014). Evaluation report: Qualitative stakeholder evaluation of the first year of implementation of new Kosovo curriculum. Projekti i Binjakëzimit, i financuar nga BE-ja dhe menaxhuar nga Zyra e BE-së në Kosovë.
-
Matthews, B./ Ross, L (2010): METODAT E HULUMTIMIT. Udhëzues praktik për shkencat sociale dhe humane. Qendra për Arsim Demokratik (CDE). Tiranë.
-
Mehmeti, S. (autor), Rraci, E. & Bajrami, K. (2019). Zhvillimi Profesional i Mësimdhënësve në Kosovë. Rrjeti i Kosovës për Arsim dhe Punësim – KEEN. http://ëëë.keen- ks.net/site/assets/files/1467/zhvillimi_profesional_i_mesimdhenesve_ne_koso
-
ve_alb-1.pdf
-
Mehmeti, S., (2018). Përvojat e mësimdhënësve fillestarë në Kosovë. Kërkime Pedagogjike - përmbledhje punimesh, 2018, (f. 6-39). Prishtinë, Kosovë: Instituti Pedagogjik i Kosovës.
-
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Korniza e Kurrikulës e Arsimit Parauniversitar të Republikës së Kosovës ( e rishikuar). Prishtinë.
-
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë (2017). Korniza strategjike për zhvillimin e mësimdhënësve në Kosovë. MAShT. https://masht.rks- gov.net/uploads/2017/04/kornize-strategjike.pdf
-
Ministria e Arsimit, e Shkencës, e Teknologjisë dhe Inovacionit (2023). Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2023 Për sistemin e licencimit dhe karrierën në mësimdhënie. MAShTI. https://masht.rks-gov.net/udhezim-administrativ- mashti-nr-14-2023-per-sistemin-e-licencimit-dhe-karrieren-ne-mesimdhenie/
-
Musset, P. (2010), "Initial Teacher Education and Continuing Training Policies in a Comparative Perspective: Current Practices in OECD Countries and a Literature Review on Potential Effects", OECD Education Working Papers, No. 48, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/5kmbphh7s47h-en. DOI: https://doi.org/10.1787/5kmbphh7s47h-en
-
Nikoçeviq Kurti, E. & Saqipi, B. (2022). Toward developing a qualitative mentoring program for pre-service teachers: Kosovo’s experience. Issues in Educational Research, 32(2), 634-658. http://www.iier.org.au/iier32/nikoceviq-kurti.pdf
-
OECD (2019), A Flying Start: Improving Initial Teacher Preparation Systems, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/cf74e549-en. DOI: https://doi.org/10.1787/cf74e549-en
-
OECD (2019), TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and School Leaders as Lifelong Learners, TALIS, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en DOI: https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en
-
OECD (2022), "Content of initial teacher education (2021): For loëer secondary teachers (general subjects) in public institutions", in Education at a Glance 2022: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/5b34c551-en. DOI: https://doi.org/10.1787/5b34c551-en
-
Rapti, D. (2009). Përpjekjet për një politikë të unifikuar evropiane në sferën e edukimit të mësuesve. Botimi i Institutit të Kurrikulës dhe Trajnimit: Mësuesit dhe cilësia e arsimit – sfidë globale e shekullit XXI, (f. 46 -53). Tiranë, Shqipëri.
-
Rexhaj, Xh., Mula, M., Hima, A. (2009). Hartimi i politikave dhe praktikave për përgatitjen e mësuesve për arsimim përfshirës në kontekst të diversitetit social dhe kulturor. Fondacioni Evropian për Trajnime (ETF).
-
Saqipi, B. **, Asunta, T., Korpinen, E. (2014). Understanding the context of teacher professionalism in education systems undergoing transition – Kosovo case. International Conference on Education & Educational Psychology 2013.
-
Procedia - Social and Behavioral Sciences 112 (2014 ) 635 – 646. F.637. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.1211
-
Schleicher, A. (2012), Ed., Preparing Teachers and Developing School Leaders for the 21st Century: Lessons from around the World, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264xxxxxx-en DOI: https://doi.org/10.1787/9789264174559-en
-
Vula, E., Berisha, F. and Saqipi B., (2015). Introducing Teacher Mentoring in Kosovo Schools – Potential and Challenges for Sustainability. C E P S Journal | Vol.5 | No 4 | Year 2015. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1129003.pdf DOI: https://doi.org/10.26529/cepsj.119
-
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2021a). Programi i studimit: Programi Fillor. Akredituar për periudhën 1 tetor 2021 - 30 shtator 2024. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni- pr.edu/desk/inc/media/2966E68F-D781-43A7-8677-5BE5AA4C76BD.pdf
-
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2021b). MA Master i Mësimdhënies Lëndore (me specializim). Akredituar për periudhën: 1 Tetor 2021 - 30 Shtator 2024. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/8D883A09-5DF5-4387-801A- 30B5AAB21854.pdf
-
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2022). Plani zhvillimor i Fakultetit të Edukimit 2022-2026. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/355E556F-0EE6-4F57- 967F-A62D4247F55A.pdf
-
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”. (2017). Manual trajnimi për mësimdhënësit Mentorë (Programet Bachelor). Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit (me ndihmën e projektit TEMPUS, të financuar nga BE-ja).
-
Vogrinc, J. & Saqipi, B. (2020). Hulumtimi në shkencat e edukimit - këndvështrime konceptuale dhe metodologjike. Tiranë, Shqipëri: Albas.
-
Zgaga, P., (2013). The Future of European Teacher Education in the Heavy Seas of Higher Education. https://www.researchgate.net/publication/253955019_The_future_of_European_teach DOI: https://doi.org/10.1080/13664530.2013.813750
-
er_education_in_the_heavy
References
Agjencia e Kosovës për Akreditim (2022). Manuali i akreditimit.
https://akreditimi.rks-gov.net/ëp-content/uploads/2020/10/AKA-Manuali-i- Akreditimit-i-plotesuar-2022-1.pdf
Alashwal, M. (2019). Essential Professional Qualities and Skills of an Effective and Modern Teacher. American Journal of Educational Research, 7(12), 983-988. http://pubs.sciepub.com/education/7/12/13/index.html
Barber, M., & Mourshed, M. (2007). How the world's best performing systems come out on top.file:///C:/Users/Botek/Downloads/Hoë_the_world_s_best- performing_school_systems_come_out_on_top.pdf
Bicaj, A. & Berisha, F. (2013). Teacher preparation reforms in Kosovo. Journal of Education Culture and Society No. 1_2013. DOI: 10.15503/jecs20131-199-
file:///C:/Users/Admin/Doënloads/akobylarek,+JECS+1(2013)+199- 208.pdf
Caena, F., (2014). Initial teacher education in Europe: an overvieë of policy issues.
EUROPEAN COMMISSION. file:///C:/Users/Botek/Doënloads/initial- teacher-education_en.pdf
Demi, A., Rraci E. & Bajrami K. (2018). Pensionimi i parakohshëm për shkaqe shëndetësore - Rasti i mësimdhënësve. http://kec-ks.org/wp- content/uploads/2018/11/31-Pensionimi-i-Parakohshem-i-Mesimdhenesve- Report-ALB-05.pdf
European Commission (2012). Supporting the Teaching Professions for Better Learning Outcomes. https://eur-
lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=SËD:2012:0374:FIN:EN:PDF
European Commission (2013). Supporting teacher competence development for better learning outcomes. file:///C:/Users/Botek/Doënloads/Supporting_teacher_competence_developm en.pdf
European Commission/EACEA/Eurydice (2018, Janary). Teaching Careers in Europe: Access, Progression and Support. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. Education, Audiovisual and Culture Executive Agency. http://eurydice.indire.it/ëp- content/uploads/2018/02/Teaching-Careers-in-Europe.pdf
European Commission/EACEA/Eurydice, (2015). The Teaching Profession in Europe: Practices, Perceptions, and Policies. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://www.anefore.lu/wp- content/uploads/2015/09/EURYDICE-THE-TEACHING-PROFESSION.pdf
European Commission/EACEA/Eurydice, 2021. Teachers in Europe: Careers, Development and Ëell-being. Eurydice report. Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://eurydice.eacea.ec.europa.eu/sites/default/files/2022- 06/teachers_in_europe_2020_chapter_2_0_0.pdf
Wiliam. D, (2015), Embedding Formative Assessment: Practical Techniques for K- 12 Classrooms. https://www.learningsciences.com/wp- content/uploads/2020/06/efa_lookinside_2.pdf
Fakulteti i Edukimit. (2021). Politika për përmirësimin dhe sigurimin e cilësisë në përgatitjen e mësimdhënësve në Kosovë. Fakulteti i Edukimit – Universiteti I Prishtinës: QATEK. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/84FF287A- D6AB-4ACC-85CF-11F278D41156.pdf
Goddard, J. T. dhe Buleshkaj, O. (2018). Drejt një modeli të ri të integruar dhe të bazuar në Shkollë të Zhvillimit Profesional dhe të Karrierës së Mësimdhënësve në Kosovë. Koncept dokument i pabotuar dhe i përgatitur për Projektin e Përmirësimit të Sistemit të Arsimit (ESIP). Prishtinë, Kosovë: MAShT.
Ingersoll, R. M. (2012). Beginning teacher induction: What the data tell us. Kappan Magazine, 93(8), 47-51. https://repository.upenn.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1239&context=gse_ pubs DOI: https://doi.org/10.1177/003172171209300811
Instituti i Zhvillimit të Arsimit (2016), Formimi Fillestar i Mësuesve në Institucionet
e Arsimit të Lartë Shqiptar. Instituti i Zhvillimit të Arsimit (IZhA), Tiranë
https://ascap.edu.al/ëp-content/uploads/2017/03/Raporti.pdf (shkarkuar me
Shkurt 2021).
IZHA dhe UNICEF (2018). Standardet profesionale të formimit të përgjithshëm të mësuesit të arsimit parashkollor. Tiranë, Shqipëri. https://www.unicef.org/albania/media/2016/file/STANDARDS%20OF%20T HE%20PROFESSIONAL%20DEVELOPMENT%20FOR%20THE%20PRE SCHOOL%20TEACHERS.pdf
Kaçaniku, F., (2023). Quality initial teacher education in the grip of teacher educator ‘academic tribes and territories’, Education Inquiry. http://orcid.org/0000- 0002-9521-2975 DOI: https://doi.org/10.1080/20004508.2023.2260613
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2008). Ligji për arsimin në komunat e Republikës së Kosovës, Ligji Nr. 03/L-068 (2008). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës, 21 maj 2008, Prishtinë.
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2011). Ligji për arsimin parauniversitar në Republikën e Kosovës. Ligji Nr. 04/L-032 (2011). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës / nr. 17/16 shtator 2011, Prishtinë.
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2012). Ligji Nr. 04/L-037 për Arsimin e Lartë në Republikën e Kosovës, https://gzk.rks-gov.net/ActDetail.aspx?ActID=2761
Kuvendi i Republikës së Kosovës. (2016). Ligji për Profesionet e Rregulluara në Republikën e Kosovës. Ligji nr. 05/l-066 (2016). Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës / nr. 38 / 21 nëntor 2016, Prishtinë. https://masht.rks- gov.net/uploads/2018/01/ligj-per-profesionet-e-rregulluara-ne-republiken-e- kosoves-gznr38-21-nentor-2016.pdf
Manninen, J. (2014). Evaluation report: Qualitative stakeholder evaluation of the first year of implementation of new Kosovo curriculum. Projekti i Binjakëzimit, i financuar nga BE-ja dhe menaxhuar nga Zyra e BE-së në Kosovë.
Matthews, B./ Ross, L (2010): METODAT E HULUMTIMIT. Udhëzues praktik për shkencat sociale dhe humane. Qendra për Arsim Demokratik (CDE). Tiranë.
Mehmeti, S. (autor), Rraci, E. & Bajrami, K. (2019). Zhvillimi Profesional i Mësimdhënësve në Kosovë. Rrjeti i Kosovës për Arsim dhe Punësim – KEEN. http://ëëë.keen- ks.net/site/assets/files/1467/zhvillimi_profesional_i_mesimdhenesve_ne_koso
ve_alb-1.pdf
Mehmeti, S., (2018). Përvojat e mësimdhënësve fillestarë në Kosovë. Kërkime Pedagogjike - përmbledhje punimesh, 2018, (f. 6-39). Prishtinë, Kosovë: Instituti Pedagogjik i Kosovës.
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Korniza e Kurrikulës e Arsimit Parauniversitar të Republikës së Kosovës ( e rishikuar). Prishtinë.
Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë (2017). Korniza strategjike për zhvillimin e mësimdhënësve në Kosovë. MAShT. https://masht.rks- gov.net/uploads/2017/04/kornize-strategjike.pdf
Ministria e Arsimit, e Shkencës, e Teknologjisë dhe Inovacionit (2023). Udhëzimi Administrativ Nr. 14/2023 Për sistemin e licencimit dhe karrierën në mësimdhënie. MAShTI. https://masht.rks-gov.net/udhezim-administrativ- mashti-nr-14-2023-per-sistemin-e-licencimit-dhe-karrieren-ne-mesimdhenie/
Musset, P. (2010), "Initial Teacher Education and Continuing Training Policies in a Comparative Perspective: Current Practices in OECD Countries and a Literature Review on Potential Effects", OECD Education Working Papers, No. 48, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/5kmbphh7s47h-en. DOI: https://doi.org/10.1787/5kmbphh7s47h-en
Nikoçeviq Kurti, E. & Saqipi, B. (2022). Toward developing a qualitative mentoring program for pre-service teachers: Kosovo’s experience. Issues in Educational Research, 32(2), 634-658. http://www.iier.org.au/iier32/nikoceviq-kurti.pdf
OECD (2019), A Flying Start: Improving Initial Teacher Preparation Systems, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/cf74e549-en. DOI: https://doi.org/10.1787/cf74e549-en
OECD (2019), TALIS 2018 Results (Volume I): Teachers and School Leaders as Lifelong Learners, TALIS, OECD Publishing, Paris. https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en DOI: https://doi.org/10.1787/1d0bc92a-en
OECD (2022), "Content of initial teacher education (2021): For loëer secondary teachers (general subjects) in public institutions", in Education at a Glance 2022: OECD Indicators, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/5b34c551-en. DOI: https://doi.org/10.1787/5b34c551-en
Rapti, D. (2009). Përpjekjet për një politikë të unifikuar evropiane në sferën e edukimit të mësuesve. Botimi i Institutit të Kurrikulës dhe Trajnimit: Mësuesit dhe cilësia e arsimit – sfidë globale e shekullit XXI, (f. 46 -53). Tiranë, Shqipëri.
Rexhaj, Xh., Mula, M., Hima, A. (2009). Hartimi i politikave dhe praktikave për përgatitjen e mësuesve për arsimim përfshirës në kontekst të diversitetit social dhe kulturor. Fondacioni Evropian për Trajnime (ETF).
Saqipi, B. **, Asunta, T., Korpinen, E. (2014). Understanding the context of teacher professionalism in education systems undergoing transition – Kosovo case. International Conference on Education & Educational Psychology 2013.
Procedia - Social and Behavioral Sciences 112 (2014 ) 635 – 646. F.637. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.01.1211
Schleicher, A. (2012), Ed., Preparing Teachers and Developing School Leaders for the 21st Century: Lessons from around the World, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264xxxxxx-en DOI: https://doi.org/10.1787/9789264174559-en
Vula, E., Berisha, F. and Saqipi B., (2015). Introducing Teacher Mentoring in Kosovo Schools – Potential and Challenges for Sustainability. C E P S Journal | Vol.5 | No 4 | Year 2015. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1129003.pdf DOI: https://doi.org/10.26529/cepsj.119
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2021a). Programi i studimit: Programi Fillor. Akredituar për periudhën 1 tetor 2021 - 30 shtator 2024. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni- pr.edu/desk/inc/media/2966E68F-D781-43A7-8677-5BE5AA4C76BD.pdf
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2021b). MA Master i Mësimdhënies Lëndore (me specializim). Akredituar për periudhën: 1 Tetor 2021 - 30 Shtator 2024. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/8D883A09-5DF5-4387-801A- 30B5AAB21854.pdf
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”, Fakulteti i Edukimit (2022). Plani zhvillimor i Fakultetit të Edukimit 2022-2026. Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit. https://edukimi.uni-pr.edu/desk/inc/media/355E556F-0EE6-4F57- 967F-A62D4247F55A.pdf
Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina”. (2017). Manual trajnimi për mësimdhënësit Mentorë (Programet Bachelor). Prishtinë, Kosovë: Fakulteti i Edukimit (me ndihmën e projektit TEMPUS, të financuar nga BE-ja).
Vogrinc, J. & Saqipi, B. (2020). Hulumtimi në shkencat e edukimit - këndvështrime konceptuale dhe metodologjike. Tiranë, Shqipëri: Albas.
Zgaga, P., (2013). The Future of European Teacher Education in the Heavy Seas of Higher Education. https://www.researchgate.net/publication/253955019_The_future_of_European_teach DOI: https://doi.org/10.1080/13664530.2013.813750
er_education_in_the_heavy