Vlerësimi i jashtëm i performancës së shkollës si mekanizëm për sigurimin e cilësisë, gjendja dhe perspektiva

Selim Mehmeti

doi:10.62928/kp.v11i1.4846

Autorët

Selim Mehmeti

DOI:

https://doi.org/10.62928/kp.v11i1.4846

Abstrakti

Vlerësimi i jashtëm i performancës së shkollës në arsimin parauniversitar në Kosovë ka filluar të realizohet nga Inspektorati i Arsimit, në bazë të politikave arsimore, procedurave dhe qasjes ndaj vlerësimit të përcaktuar nga Ministria e Arsimit dhe e Shkencës. Përvoja fillestare me një sistem të ri të vlerësimit të punës së shkollës, e filluar me vlerësim të jashtëm, nga viti shkollor 2017/2018, u shtrua si nevojë për t’iu qasur këtij hulumtimi, qëllimi i të cilit është marrja dhe analiza e mendimeve të bartësve kryesorë të vlerësimit të punës së shkollës për praktikën e realizimit të vlerësimit të jashtëm të performancës së shkollës në arsimin parauniversitar në Kosovë dhe shqyrtimi kritik i raporteve të vlerësimit. Mostra e qëllimshme përfshin 61 respondentë, si inspektorë të arsimit, koordinatorë të cilësisë në Drejtoritë Komunale të Arsimit, drejtorë dhe koordinatorë të cilësisë së shkollave që kanë kryer vlerësim të jashtëm të shkollës. Përpunimi i të dhënave sasiore u realizua me paketën e programeve kompjuterike SPSS dhe Excel, ndërsa ato cilësore sipas parimeve të metodës së analizës së përmbajtjes të promovuar nga Creswell (2007) Gläser & Laudel (2013). Gjetjet e hulumtimit tregojnë se ndryshimi i praktikave të vlerësimit të punës së shkollës, nga një sistem i inspektimit më shumë administrativ, në një sistem vlerësimi me karakter zhvillimor për shkollën, kërkon ndërrim të qasjes dhe procese pune e raporte cilësore që u mundësojnë shkollave për të kuptuar rolin dhe pritshmërinë për një performancë efektive dhe cilësore. Referuar gjetjeve të hulumtimit, procesi i vlerësimit të jashtëm i performancës së shkollës përshkruhet me zhvillime të ngadalshme dhe të fragmentarizuara, si rrjedhojë e mungesës së një qasjeje tërësore ndaj zhvillimeve dhe mekanizmave që lidhen me sigurimin e cilësisë në arsimin parauniversitar në Kosovë. Në këtë kontekst, nevojitet koherencë dhe sinergji më e lartë ndërmjet proceseve dhe mekanizmave për sigurimin e cilësisë në arsimin parauniversitar në Kosovë. Rëndësia e hulumtimit qëndron në të kuptuarit e përvojave dhe njohurive më të thelluara sa i përket praktikës së vlerësimit, rolit dhe rëndësisë që ka vlerësimi i jashtëm i shkollës në sigurimin e cilësisë në shkollë.

Fjalët kyçe:

vlerësim i jashtëm, performancë e shkollës, sigurim i cilësisë.

Shkarkimet

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biography

Selim Mehmeti

Hulumtues në Institutin Pedagogjik të Kosovës

References

Brejc, M., Arčnik, M., Koren, A., Pučko, R., Gradišnik, S. & Širec, A. (2014). Protokol za uvajanje izboljšav in samoevalvacijo V šolah in vrtcih. Šola za ravnatelje, Kranj – Slovenia.
Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry & research design, Choosing Among Five approaches, 2ndedition, Sage publication, California, London, New Delhi.
Çobaj, T. (2016). Plani vjetor i shkollës, roli i tij në sigurimin e cilësisë. Universiteti i Tiranës, Instituti i Hulumtimeve Evropiane. http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/10/Teuta- %C3%87obaj-Doktorature.pdf
Department of Education and Skills in Irish. (2012). The Quality Assurance of Irish Schools and the Role of Evaluation: Current and Future Trends, Dr. Harold Hislop, Chief Inspector Department of Education and Skills. https://www.education.ie/en/Publications/Inspection-Reports- Publications/Evaluation-Reports-Guidelines/The-Quality-Assurance-of- Irish-Schools-and-the-Role-of-Evaluation-Current-and-Future-Trends.pdf
European Commission. (2015a). Assuring Quality in Education: Policies and Approaches to School Evaluation in Europe, Eurydice Report. http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/ 178en.pdf
European Commission. (2015b). Comparative study on quality assurance in EU school education systems: Policies, procedures and practices: final report, Directorate-General for Education and Culture. https://www.schooleducationgateëay.eu/files/esl/doënloads/69_Comparati ve_Study_on_QA.pdf
European Commission. (2017). Quality assurance for school development: Guiding principles for policy development on quality assurance in school education, Report of the ET2020 Working Group Schools,. https://ec.europa.eu/education/sites/education/files/2017-school- development-quality-assurance_en.pdf
Fullan, M. (2010). Forca e ndryshimit – Depërtim në thellësinë e reformës arsimore. Qendra për Arsim Demokratik (CDE), Tiranë.
Kadriu, M., Elezi, F., Kutllovci-Bardhi, N., dhe të tjerë (2016), Raport për arritjet e nxënësve të Kosovës në PISA 2015. Divizioni për Vlerësim, Standarde dhe Monitorim – MASH. Prishtinë.
Lusthaus, Ch., Adrien, M.-H., Anderson, G. & Carden F. (2005). Përmirësimi i performancës së organizatës (Një komplet mjetesh për vetëvlerësim). Prishtinë: ADEA.
Mary-Kerstin Hassiotis. (2015, 07. 4.). How to Implement the Plan-Do- Check-Act Cycle - PDCA. Shkarkuar më: 22.11. 2016, nga A Global Manufacturing Company: http://news.ewmfg.com/blog/hoë-to-implement- the-pdca-cycle-plan-do-check-act-in-any-department
Matthews. B. & Ross, B. (2010). Metodat e hulumtimit (Udhëzues praktik për shkencat sociale dhe humane). Qendra për Arsim e Kosovës. Tiranë.
Mehmeti, S., Boshtrakaj, L., & Mehmeti, F., (2019). Vlerësim afatmesëm: Zbatimi i Planit Strategjik për Arsim në Kosovë 2017-2021. Rrjeti i Kosovës për Arsim dhe Punësim – KEEN.
Mehmeti, S., Boshtrakaj, L., Bytyqi, L. Zylfiu, H. & Potera, I., (2018). Përvojat e para në vlerësimin e performancës së shkollës në Kosovë. Instituti Pedagogjik i Kosovës. Prishtinë. http://ipkMASHT.rks- gov.net/wp-content/uploads/2015/11/Raporti-Pervojat-e-para-ne- vleresimin-e-performances-se-shkolles.pdf
Mehmeti, S., Bytyqi, L. Zylfiu, H. & Potera, I., (2019). Kurrikula e bazuar në kompetenca - Përvojat gjatë zbatimit, sfidat dhe mundësitë, si dhe nevojat për mbështetje të vazhdueshme të mësimdhënësve. Instituti Pedagogjik i Kosovës. Prishtinë.
Mehmeti, S., Zylfiu, H., Potera, I., Buleshkaj, O. dhe Lehner-Stift, U. (2016). Manual për sigurimin e cilësisë në shkollë. Bashkimi Evropian – në kuadër të Projektit të Binjakëzimit për Kosovën.
Pasku, V. (2014). Vlerësimi dhe inspektimi në funksion të zbatimit të kurrikulës. Konferenca ndërkombëtare - Qasja e re kurrikulare sfidë e së ardhmes, kumtesat, prezantimet dhe rekomandimet, (fq. 115-128). Prishtinë, Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë.
Richards, L. (2009). Handling qualitative data, A practical guide, 2nd edition, SAGE, LA, London.
Rrjeti evropian i korrespondentëve nacionalë të CAF dhe Qendra Evropiane e Resurseve CAF në EIPA . (2013). Korniza e përbashkët e vlerësimit (KPV) Përmirësimi i organizatave publike përmes vetëvlerësimit. Shkarkuar më 15.02.2018 https://archive.eipa.eu/files/File/CAF/Albanian_CAF%202013.pdf
Vogrinc, J. & Saqipi, B. (2020). Hulumtimi në shkencat e Edukimit – Këndvështrime konceptuale dhe metodologjike. Albas,Tiranë.
Zylfiu, H. (2017). Sigurimi dhe përmirësimi i cilësisë në institucionet e arsimit dhe aftësimit profesional në Kosovë. Kërkime pedagogjike - përmbledhje punimesh, 2017, nr. 2, f. 4-33. Prishtinë, Instituti Pedagogjik i Kosovës.
Dokumente
• Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve. (2011). Sigurimi i cilësisë në Institucionet e Arsimit dhe Aftësimit Profesional – Udhëzues praktik për implementim. Prishtinë. http://akk- ks.net/uploads/sigurimi_i_cilesise_ne_institucionet_e_aap- se_udhezues_praktik_per_implementim.pdf
• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016). Manual për udhëheqjen e zbatimit të kurrikulës në shkollë. IPK, Prishtinë.
• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016c). Udhëzues për vlerësimin e brendshëm të shkollës (Fushat e cilësisë – Kriteret – Treguesit). IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks-gov.net/udhezuesi-per-vleresimin-e- brendshem-te-shkolles/
• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016d). Udhëzues për vlerësimin të jashtëm të performancës së shkollës. IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks- gov.net/udhezuesi-per-vleresimin-e-jashtem-te-shkolles/
• Kuvendi i Republikës së Kosovës. Ligji për Inspektoratin e Arsimit në Republikën e Kosovës, Ligji nr. 06/L -046. Gazeta zyrtare e Republikës së Kosovës / Nr. 13 / 10 gusht 2018, Prishtinë. https://gzk.rks- gov.net/ActDetail.aspx?ActID=17744
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë & Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016). Korniza e sigurimit të cilësisë së performancës së shkollës në Kosovë. IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks-gov.net/kriteret- dhe-treguesit-e-cilesise-se-performances-se-shkolles/
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (04/2017). Udhëzimi Administrativ nr. 04/2017: Vlerësimi i performancës në Institucionet e Arsimore. Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2017/08/4-2017- ua-vleresimin-e-performances-se-institucioneve-arsimore-ne-arsimin- parauniversitar-rotated.pdf
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Plani Strategjik i Arsimit në Kosovë 2017-2021. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2017/02/20161006-psak-2017-2021_1.pdf
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Korniza Kurrikulare e Arsimit Parauniversitar të Republikës së Kosovës (e
rishikuar). Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2017/02/korniza- kurrikulare-finale.pdf
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016c). Udhëzimi Administrativ nr. 24/2016: Sigurimi i cilësisë në Arsimin Parauniversitar. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2016/12/rotatedpdf180.pdf
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016d). Udhëzimi Administrativ nr. 23/2016 për Planin zhvillimor të shkollës dhe Planin zhvillimor komunal të arsimit. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2016/12/rotatedpdf90.pdf
• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2015). Strategjia e Sigurimit të Cilësisë për Arsimin Parauniversitar në Kosovë 2016- 2020. Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2016/12/qa-strategy- final-shqip.pdf

References

Brejc, M., Arčnik, M., Koren, A., Pučko, R., Gradišnik, S. & Širec, A. (2014). Protokol za uvajanje izboljšav in samoevalvacijo V šolah in vrtcih. Šola za ravnatelje, Kranj – Slovenia.

Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry & research design, Choosing Among Five approaches, 2ndedition, Sage publication, California, London, New Delhi.

Çobaj, T. (2016). Plani vjetor i shkollës, roli i tij në sigurimin e cilësisë. Universiteti i Tiranës, Instituti i Hulumtimeve Evropiane. http://www.doktoratura.unitir.edu.al/wp-content/uploads/2016/10/Teuta- %C3%87obaj-Doktorature.pdf

Department of Education and Skills in Irish. (2012). The Quality Assurance of Irish Schools and the Role of Evaluation: Current and Future Trends, Dr. Harold Hislop, Chief Inspector Department of Education and Skills. https://www.education.ie/en/Publications/Inspection-Reports- Publications/Evaluation-Reports-Guidelines/The-Quality-Assurance-of- Irish-Schools-and-the-Role-of-Evaluation-Current-and-Future-Trends.pdf

European Commission. (2015a). Assuring Quality in Education: Policies and Approaches to School Evaluation in Europe, Eurydice Report. http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/ 178en.pdf

European Commission. (2015b). Comparative study on quality assurance in EU school education systems: Policies, procedures and practices: final report, Directorate-General for Education and Culture. https://www.schooleducationgateëay.eu/files/esl/doënloads/69_Comparati ve_Study_on_QA.pdf

European Commission. (2017). Quality assurance for school development: Guiding principles for policy development on quality assurance in school education, Report of the ET2020 Working Group Schools,. https://ec.europa.eu/education/sites/education/files/2017-school- development-quality-assurance_en.pdf

Fullan, M. (2010). Forca e ndryshimit – Depërtim në thellësinë e reformës arsimore. Qendra për Arsim Demokratik (CDE), Tiranë.

Kadriu, M., Elezi, F., Kutllovci-Bardhi, N., dhe të tjerë (2016), Raport për arritjet e nxënësve të Kosovës në PISA 2015. Divizioni për Vlerësim, Standarde dhe Monitorim – MASH. Prishtinë.

Lusthaus, Ch., Adrien, M.-H., Anderson, G. & Carden F. (2005). Përmirësimi i performancës së organizatës (Një komplet mjetesh për vetëvlerësim). Prishtinë: ADEA.

Mary-Kerstin Hassiotis. (2015, 07. 4.). How to Implement the Plan-Do- Check-Act Cycle - PDCA. Shkarkuar më: 22.11. 2016, nga A Global Manufacturing Company: http://news.ewmfg.com/blog/hoë-to-implement- the-pdca-cycle-plan-do-check-act-in-any-department

Matthews. B. & Ross, B. (2010). Metodat e hulumtimit (Udhëzues praktik për shkencat sociale dhe humane). Qendra për Arsim e Kosovës. Tiranë.

Mehmeti, S., Boshtrakaj, L., & Mehmeti, F., (2019). Vlerësim afatmesëm: Zbatimi i Planit Strategjik për Arsim në Kosovë 2017-2021. Rrjeti i Kosovës për Arsim dhe Punësim – KEEN.

Mehmeti, S., Boshtrakaj, L., Bytyqi, L. Zylfiu, H. & Potera, I., (2018). Përvojat e para në vlerësimin e performancës së shkollës në Kosovë. Instituti Pedagogjik i Kosovës. Prishtinë. http://ipkMASHT.rks- gov.net/wp-content/uploads/2015/11/Raporti-Pervojat-e-para-ne- vleresimin-e-performances-se-shkolles.pdf

Mehmeti, S., Bytyqi, L. Zylfiu, H. & Potera, I., (2019). Kurrikula e bazuar në kompetenca - Përvojat gjatë zbatimit, sfidat dhe mundësitë, si dhe nevojat për mbështetje të vazhdueshme të mësimdhënësve. Instituti Pedagogjik i Kosovës. Prishtinë.

Mehmeti, S., Zylfiu, H., Potera, I., Buleshkaj, O. dhe Lehner-Stift, U. (2016). Manual për sigurimin e cilësisë në shkollë. Bashkimi Evropian – në kuadër të Projektit të Binjakëzimit për Kosovën.

Pasku, V. (2014). Vlerësimi dhe inspektimi në funksion të zbatimit të kurrikulës. Konferenca ndërkombëtare - Qasja e re kurrikulare sfidë e së ardhmes, kumtesat, prezantimet dhe rekomandimet, (fq. 115-128). Prishtinë, Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë.

Richards, L. (2009). Handling qualitative data, A practical guide, 2nd edition, SAGE, LA, London.

Rrjeti evropian i korrespondentëve nacionalë të CAF dhe Qendra Evropiane e Resurseve CAF në EIPA . (2013). Korniza e përbashkët e vlerësimit (KPV) Përmirësimi i organizatave publike përmes vetëvlerësimit. Shkarkuar më 15.02.2018 https://archive.eipa.eu/files/File/CAF/Albanian_CAF%202013.pdf

Vogrinc, J. & Saqipi, B. (2020). Hulumtimi në shkencat e Edukimit – Këndvështrime konceptuale dhe metodologjike. Albas,Tiranë.

Zylfiu, H. (2017). Sigurimi dhe përmirësimi i cilësisë në institucionet e arsimit dhe aftësimit profesional në Kosovë. Kërkime pedagogjike - përmbledhje punimesh, 2017, nr. 2, f. 4-33. Prishtinë, Instituti Pedagogjik i Kosovës.

Dokumente

• Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve. (2011). Sigurimi i cilësisë në Institucionet e Arsimit dhe Aftësimit Profesional – Udhëzues praktik për implementim. Prishtinë. http://akk- ks.net/uploads/sigurimi_i_cilesise_ne_institucionet_e_aap- se_udhezues_praktik_per_implementim.pdf

• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016). Manual për udhëheqjen e zbatimit të kurrikulës në shkollë. IPK, Prishtinë.

• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016c). Udhëzues për vlerësimin e brendshëm të shkollës (Fushat e cilësisë – Kriteret – Treguesit). IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks-gov.net/udhezuesi-per-vleresimin-e- brendshem-te-shkolles/

• Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016d). Udhëzues për vlerësimin të jashtëm të performancës së shkollës. IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks- gov.net/udhezuesi-per-vleresimin-e-jashtem-te-shkolles/

• Kuvendi i Republikës së Kosovës. Ligji për Inspektoratin e Arsimit në Republikën e Kosovës, Ligji nr. 06/L -046. Gazeta zyrtare e Republikës së Kosovës / Nr. 13 / 10 gusht 2018, Prishtinë. https://gzk.rks- gov.net/ActDetail.aspx?ActID=17744

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë & Instituti Pedagogjik i Kosovës. (2016). Korniza e sigurimit të cilësisë së performancës së shkollës në Kosovë. IPK, Prishtinë. http://ipkmasht.rks-gov.net/kriteret- dhe-treguesit-e-cilesise-se-performances-se-shkolles/

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (04/2017). Udhëzimi Administrativ nr. 04/2017: Vlerësimi i performancës në Institucionet e Arsimore. Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2017/08/4-2017- ua-vleresimin-e-performances-se-institucioneve-arsimore-ne-arsimin- parauniversitar-rotated.pdf

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Plani Strategjik i Arsimit në Kosovë 2017-2021. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2017/02/20161006-psak-2017-2021_1.pdf

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016). Korniza Kurrikulare e Arsimit Parauniversitar të Republikës së Kosovës (e

rishikuar). Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2017/02/korniza- kurrikulare-finale.pdf

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016c). Udhëzimi Administrativ nr. 24/2016: Sigurimi i cilësisë në Arsimin Parauniversitar. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2016/12/rotatedpdf180.pdf

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2016d). Udhëzimi Administrativ nr. 23/2016 për Planin zhvillimor të shkollës dhe Planin zhvillimor komunal të arsimit. Prishtinë. http://masht.rks- gov.net/uploads/2016/12/rotatedpdf90.pdf

• Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë. (2015). Strategjia e Sigurimit të Cilësisë për Arsimin Parauniversitar në Kosovë 2016- 2020. Prishtinë. http://masht.rks-gov.net/uploads/2016/12/qa-strategy- final-shqip.pdf

Vlerësimi i jashtëm i performancës së shkollës si mekanizëm për sigurimin e cilësisë, gjendja dhe perspektiva

Autorët

DOI:

Abstrakti

Fjalët kyçe:

Shkarkimet

Metrics

Author Biography

Selim Mehmeti

References

References

Downloads

Botuar

Si të citoni

Numri

Seksioni

Licensa

Artikujt më të lexuar nga i njëjti autor

rrethprojektit

Rreth revistës

mostviewed

Gjuha

Numri më i fundit

Informacion

Fjalë kyçe