Deklarata e dhjetorit 1942 e tre të mëdhenjve për njohjen e shtetit të pavarur shqiptar dhe statusin e ardhshëm të tij

Autorët

  • Etleva Babameto Universiteti “Aleksandër Moisiu” Durrës
  • Gentjana Taraj Universiteti “Aleksandër Moisiu” Durrës

DOI:

https://doi.org/10.55312/op.v12i1-2.201

Abstrakti

Lufta e Dytë Botërore përbën një nga ngjarjet më të mëdha e të rëndësishme në historinë botërore. Në këtë kuadër, rrugëtimi i Shqipërisë, karakterizuar nga faktorë specifikë të brendshëm dhe të jashtëm, kaloi në një sërë fazash deri në fund të Luftës që dimensionuan rezultatet e luftës dhe fatin e statusit të saj të ardhshëm. Qëllimi i këtij studimi është të hulumtojë rrethanat, faktorët, zhvillimet që çuan në Deklaratat e Dhjetorit 1942 të Britanisë së Madhe, SHBA-së dhe BS-së, si forcat e Koalicionit Antifashist që ndikuan në pozitën e Shqipërisë në zhvillimet e mëtejshme të luftës. Studimi mbështetet në metodologjinë e njohjes dhe vlerësimit të dokumenteve e materialeve historike ekzistuese, zhvillimin e një analize objektive dhe kritike, përqasjen me burime arkivore vendase dhe të huaja, për të arritur në analiza, interpretime e vlerësime objektive të ngjarjeve të kohës. Studimi arrin në konkluzionin se me Deklaratat e tyre, Fuqitë e Mëdha e njihnin luftën heroike që bënte populli shqiptar dhe kontributin në luftën kundër fashizmit, si edhe të drejtën e tij për të jetuar i lirë dhe i pavarur, por lanë të pazgjidhur çështjen e ekzistencës së shtetit shqiptar pas lufte.

Fjalët kyçe:

Deklaratë, Fuqitë e Mëdha, Shteti shqiptar, pushtim, pavarësi, status.

Shkarkimet

Download data is not yet available.

References

  1. Newman Bernard, Danger Spots of Europe, Western Printing Services Ltd, Bristol: 1939

  2. Bashkurti Lisen, Diplomacia Shqiptare, VI, Geer: 2005

  3. Meta Beqir, Tensioni Greko-Shqiptar: 1939-1949, Tiranë: Globus R., 2007

  4. Kaba Hamit, Relacione shqiptaro-amerikane (1939-1943), Studime historike, nr. 3-4, Tiranë: 2009

  5. Konica Faik, Shqipëria: Kopshti shkëmbor i Europës Juglindore, shtëpia botuese “55” Tiranë: 2010

  6. Gjergj P. Titani & Proletar Hasani, Personalitete Ushtarake Shqiptare në Vite, Vëllimi i parë, Toena, Tiranë: 1997

  7. Dezhgiu Muharrem, “Shqipëria në Luftë 1939-1944”, Globus R. Tiranë: 2001

  8. Bisser Petrov, Great Britain and Resistance in Albania: 1943 – 1944, Institute of Balkan Studies, Nr. 2, 2006

  9. Barker Elisabeth, “British Policy in South-East Europe in the Second World War”, London: 1976 DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-02196-3

  10. Peace and War United States Foreign Policy, 1931-1941, Government Printing Office, 1943, marrë nga: http://ibiblio.org/hyperwar/Dip/PaW/index.html

  11. Smirnova Nina, Historia e Shqipërisë përgjatë Shekullit XX, shtëpia botuese “ideart”, Tiranë: 2004

  12. Milo Paskal, Politika e Jashtme e Shqipërisë, Vëllimi I, Tiranë: Botimet Toena, 2014

  13. Meta Beqir, “Qëndrimi i Britanisë së Madhe ndaj Shqipërisë në Fillimet e Luftës së Dytë Botërore (1939-1941)”, Studime historike, nr. 1-2, 2005, Tiranë: 2004

  14. Rama Fatmira, Reagimi i Diasporës Shqiptare ndaj Pushtimit Fashist të Shqipërisë, në: Roli i Mërgatës në Shtetformim, Konferencë Shkencore Ndërkombëtare, Prishtinë, 2012

  15. Kaba Hamit, “Shqiptarët gjatë Luftës së Dytë Botërore” (përmbledhje studimesh), Instituti i Historisë, Prishtinë, 2014

  16. AQSH: Arkivi Qendror i Shtetit - F. 1510/1, v. 1943, dos.88, fl.3 – 4, 13-15(2); F. 1510/1 v. 1942 dos.78 fl.1-2, (Letër dërguar Zotit Faik Konica nga kryetari i Komitetit Ballkanik Zoti Edward Boyle, korrik 1942); F. 1510/1 v. 1943 dos.88, fl.3 – 4, 13-15. (Letër e Institutit Mbretëror të Çështjeve Ndërkombëtare, Shërbimi i Shtypit dhe Shërbimeve të Huaja, Oxford drejtuar Howard, M.C, Foreign Office, 26 shkurt 1942. Dokumenti në lidhje me përfshirjen në manualin e Europës Juglindore të studimit “Shqipëria si Problem Ndërkombëtar”);

  17. Bisser Petrov, British policy towards Albania: April 1939 - April 1941, Institute of Balkan Studies, Nr. 1, 2004

  18. Puto Arben, Nëpër analet e diplomacisë Angleze: Politika e Britanisë së Madhe ndaj Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore; Tiranë: Albin, 2001

  19. Bazio Nicolas, Si u tradhëtua dhe u shit Europa e lindjes; Dokumentet e fshehta akuzojnë, shtëpia botuese “55”, Tiranë: 2007

  20. Jacques Edwin, Shqiptarët, historia e popullit shqiptar nga lashtësia deri në ditët tona, Kartë e Pendë: 1995

  21. Frashëri Kristo, “Karta e Atlantikut dhe Shqiptarët”, Studime historike, nr. 1-2, 2005, Tiranë: 2004 DOI: https://doi.org/10.1093/gao/9781884446054.article.T085195

  22. Kaba Hamit, Shqipëria dhe të Mëdhenjtë: nga Lufta e Dytë Botërore në Luftën e Ftohtë, Tiranë: Klean, 2015

  23. Lalaj Ana, “Shqipëria dhe Projektet e (Kon) Federatave Ballkanike (1941-1945)”, Studime historike, nr. 3-4, Tiranë: 2009

  24. Ballvora Shyqyri, Zhvillimet politike në periudhën e Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare, Dituria: 2004

  25. Beretzky Agnes, British Confederation Plans concerning Central and Eastern Europe, 1939-1945, retrieved from: http://www.koed.hu/penta/agnes.pdf

  26. Resis Albert, “Spheres of influence in Soviet Wartime diplomacy”, The Journal of Modern History, Vol. 53, No. 3 (Sep., 1981), Chicago Journals, Northern Illinois University, 2012 DOI: https://doi.org/10.1086/242324

  27. Milo Paskal, Shqiptarët në Luftën e Dytë Botërore, Tiranë: Botimet Toena, 2014

  28. Puto Arben, Shqipëria Politike 1912-1939, Tiranë: Toena, 2009

  29. Pearson Owen, Albania in Occupation and War: from fascism to communism: 1940 – 1945, London; New York: Centre for Albanian Studies; I.B Tauris: 2005

  30. Rama Fatmira, “Komiteti Anglo-Shqiptar në Londër gjatë Luftës së Dytë Botërore”, Universiteti i Tiranës, Studime Albanologjike, Tiranë: 2009

  31. Dezhgiu Muharrem, “Diaspora Shqiptare në Amerikë në mbështetje të çështjes kombëtare gjatë Luftës së Dytë Botërore”, Studime historike, nr. 3-4, Tiranë: 2009

  32. AMPJ: Arkivi i Ministrisë së Punëve të Jashtme të Republikës së Shqipërisë - v. 1939, dos.46, fl. 2(Tel. i Shefqet Vërlacit për Sekretarin e Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve,

  33. prill 1929); v. 1939, dos.67, fl. 4 (Letër e Zogut I, mbret i shqiptarëve dërguar Sekretarit të Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve, 13 maj 1939); v. 1944, dos. 17, fl. 15(2);

  34. Puto Arben, Pozita Ndërkombëtare e Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe në Mbarim të saj, Konferenca Kombëtare e Studimeve Shoqërore, Tiranë: 1969

Downloads

Botuar

2021-10-27

Si të citoni

Babameto, E., & Taraj, G. (2021). Deklarata e dhjetorit 1942 e tre të mëdhenjve për njohjen e shtetit të pavarur shqiptar dhe statusin e ardhshëm të tij. Optime, 12(1-2), 112–127. https://doi.org/10.55312/op.v12i1-2.201

Numri

Seksioni

Articles