Periudha me fjali të varur shkakore II: II.0. Fjalitë e varura me shprehje lidhëzore thjesht shkakore.

Spiro Floqi

doi:10.62006/sf.v23i3.2585

Autorët

Spiro Floqi

DOI:

https://doi.org/10.62006/sf.v23i3.2585

Abstrakti

Në pjesën e parë të këtij punimi kemi paraqitur periudhat me fjali të varur shkakore bashkuar me kryesoren e varësen nëpërmjet lidhëzave se, që, pse, sepse, disa prej të cilave (lidhëzat se e që) kanë një diapazon kuptimesh shumë të gjerë si lidhëza ftillëzonjëse, dhe funkcionojnë si lidhëza shkaku në sajë të korelacionit të brendive reale konkrete të fjalive që përbëjnë periudhën, gjë që shprehet edhe në tipare të tjerë sem antiko-strukturorë dhe intonacionorë të caktuar.
Nga këto lidhëza, lidhëza se zotëron një diapazon më të gjerë nuancash shkakore dhe bashkon një fjali shkakore të drejtpërdrejtë, një fjali shkakore argumentuese të konkluzionit ose të supozimit; në raste të tjera fjalia e vanir argumenton pyetjen ose urdhërin e kushtëzuar, kurse në mjaft raste ajo mund të përmbajë një thënie shkakore shtesore ose ndërmjetëse.
Kuptimi i lidhëzës shkakore që është më i kufizuar: fjalia e vanir me këtë lidhëzë mund të tregojë shkakun e një vlerësimi (në varësi nga grupe të caktuara semantike fjalësh, sidomos foljesh e shprehjesh foljore), dhe në rast se fjalia e vanir ka të bëjë me fjalë që tregojnë një ndjenjë ose shprehjen e jashtme të saj (folje, shprehje foljore e mbiemra korelativë nga fjalëformimi dhe kuptimi me foljet e lartpërmëndura (p.sh. gëzohem, më bëhet zemra mal dhe i gëzuar, etj. etj.), fjalia e varur, kundrinore nga struktura, arrin të tregojë shkakun e një gjendjeje të brendëshme.

Fjalët kyçe:

Fjalitë e varura, fjalitë shkakore, shprehje lidhëzore

Shkarkimet

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

References

Shih S. Floqi: Periudha me Ijali të varur shkakore. I; •«Studime Filologji ke» 2/1966.
J. Gjinari, E folmja e Mallakastrës, BUSH. Ser. Shken. Shoq.
J. Gjinari: E foimja e Mallakastrës, BUSH, Serija Shk. Shoq.
Lili Stefi, vjeç 64, analfabeti, lindur e rritur në Seman të Myzeqesë. Na e kumtoi Jani Steli, të cilit i çfaqim falenderimin tonë për informatën.
U përfundua lufta partizane = ardhën në përfundim të fillojnë luftën, u muar vendim për luftë.
Auguste Dozon: Manuel de la langue chkipe ou albanaise. Paris 1878. 7) Holger Pedersen: Albanesische texte mit Glossar. Leipzig, 1895.
Д. A. Mаraэаник, Typeцко-русскии словаръ M. 1954, f. 127/1, ep përkthl- min rusisht потомучто, так как; дело этом, что; kurse RESAD NURI DARAGO në Dil Kilavusu. Fransizcadan-Türkçeye Türkçeyeden-Fransizcaya Yeni Lugat, në pjesën e parë «Türkçeden-Fransizcaya, Kanat Yanyinlari Istanbul 1961, f. 63, për lidhëzën çünkü ep shpjegim in frëngjisht Parce que dhe Car.
A. Mаraэаник i, c. ep shpjegimin rusisht так как, потому что, ввуду того что; посколъку ; dhe Resad Nuri Darago, 1. c. f. 196 ep shpjegimin frëngjisht Puisque dhe Attendu que.
Ne disponojmë tash për tash vetëm të dhëna mbi folklorin e mbledhur nga këta dy autorë. Të dhënat e dialektologjisë do të hidhnin dritë mbi përhapjen e tyre dhe shpeshtësinë e përdorim it.