Çështje te teorisë se togfjalëshit në shqipen e sotme

Spiro Floqi

doi:10.62006/sf.vi1.2774

Autorët

Spiro Floqi

DOI:

https://doi.org/10.62006/sf.vi1.2774

Abstrakti

Funksioni i gjuhës si mjet marrëveshjeje dhe komunikimi ligjërimor midis njerëzve realizohet nëpërmjet të fjalisë-njësisë sintaksore kryesore, njëherazi kuptimore, leksiko-gramatikore dhe fonetikogramatikore (intonacionore), prandaj fjalia, tipet dhe struktura e saj, janë objekti kryesor i sintaksës. Рог fjalia, kur është e zbërthyeshme, e analizueshme, është sajuar prej fjalësh, të bashkuara nga pikëpamja gramatikore dhe kuptimore në njësi të caktuara sintaksore, në togfjalëshe. Meqenëse termi gramatikor togfjalësh është relativisht i ri në gjuhësinë shqiptare po japim që në fillim për ilustrim një shembull fjalie të ndarë në togfjalëshe: Garda e Skënderbeut përfshinte një batalion prej gjashtëqind kalorësish të zgjedhur. Kemi këto togfjalëshe: garda e Skënderbeut/, garda përfshinte/, përfshinte një batalion/, një batalion prej kalorësish/, prej gjashtëqind kalorësish/, prej kalorësish të zgjedhur/.

Shkarkimet

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

References

Termi gjuhësor togfjalësh është sajuar prej nesh si një kompozitë e përbërë prej emrit «tog» dhe emrit « fja lësh “ (rasë rrjedhore shumës e pa shquare emrit «fjalë») me trajta togfjalëshi, togfjalëshin etj. shumës togfjalëshet (a togfjalëshat) Cf. Spiro Floqi, Skicë e së folmes së Dangëllisë «BUSHT, Ser. Shk. Sh o q .··.1958, N. 3, f. 110, shënimi 11). Ai ka vlerë termi gjuhësor. sepse nuk tregon një grumbull, një grup, një tog çfarëdo fjalësh. por një tog të caktuar. Nga pikëpamja e formimit, termi togfjalësh ka një fa rë lidhje m e term a pak a shumë adekuatë të disa gjuhëve të tjera indoevropiane: gjerm. Wortgefdge, (J. Ries, Was ist Syn ta x , Marburg, 1894); Wortgruppe (J. Reis. Z u r Wortgruppenlehre, Prag, 1928); fr. groupe de mots (Илия Л. И., Синтаксис со вр ем ен н ою франЦуского языка, Москва. 1962); Syntagme (F. de Saussure, Cours de linguistique générale, P a ris, 1949); Микуш Ф.. Обсуждение во просов структурализма и синтагматическа я теория, «Вопросы я зыкознания», 1957, N. I.; L. Tesnière. Eléments de sy n ta x e structurale, Paris, 1959; angl. word-combination, word-group iAxMaiioRa О. С., Словарь лингвистич еских терминов. Москва, 1966. f. 426); phrase (B. Ilyish, The structure o f Modern English, Moscow. 1965); pol. skupienie ose grupa wyrazova (Z. Klemensiewicz. Skupienia czyli gru p y wyrazowe, K ra kow. 1948); rus. словосочетание (Фортунатов Ф. Ф., Изб р а нные труды, том 2.
Москва, 1957; Пешковскии А. М., Р у с с ки й я зы к в н а уч ном о с в ещ ен и и , botimi V f, Москва, 193S; Петерсон Μ. Н., Лекции по со вр ем ен н ом у я зы к у , Москва, 194! ; Виноградов В.В., Вопросы и зу ч е н и я словосочетаний. «Вопросы языкознания», 1954, №. 3; Прокопович Н. К., К во п р о с у о простых и сложных с ло во со ч е таниях. «Вопросы языкознания», 1959, №. 5; Бел ош ап ко в а В. А., С ло во со четание, «Современный русский язык», Ц. рел. Галкина Е. М. — Федорук, Москва 1964 e tj.); bullg. слочосъчетанис (К Попов. Съвременеп бъл га р с к и и с'ПК, Синтаксис, botimi II. София. 1963. 28-45).
Гвоздев A. H., Со вр емен ны й р у с с к и й литературный я зы к . IT. Москва. 1958: Сухотин В. П., Проблема словосочетания в совр ем ен н ом р у с ском я зы ке, «Вопросы синтак сиса современного ру с ско го языка», Москва, 1950.
АН СССР. Грамматика р у с ско го язы ка , том Ц ча с ть первая. Введение. Москва, 1954; Виноградов В. В.. Вопросы и зу ч е н и я словосочетания. Вопросы я зыкознания», 1954, №. 3; Бел ош ап ко в а В. А.. Словосочетания, vepër e cituar.
Jani Thomaj, Probleme të frazeologjisë së gjuhës shqipe, «Studime filologjike ». 1964, N. 2.
Виноградов B.B. vep. e cit.
A. Xhuvani, Sin ta k sa shqipe, pjes'e dytë. T iranë, 1934; I. D. Sheperi. Gramatika dhe sindaksa e gjuhës· shqipe, Vlorë, 1927;J. Rrota, Syntaksi i shqipes, botim II. Shkodër, 1943; K. Cîoo, Sintaksa, Tiranë. 1952; M. Domi, Gramatika e gjuhës shqipe, pjesa e dytë, Sintaksa, botimi III, Tiranë, 1957; Stefan Prifti, Sintaksa e gjuhës shqipe, dispensé për Institu te t Pedagogjike 2-vjeçare, pjesa e parë. Tiranë. 1959; M. Domi, Gramatika e gjuhës shqipe. pjesa II, Sintaksa, Per shkollat pedagogjike. Tiranë , 1964.
Spiro Floqi, Puna shkencore t’u përgjigje t më miré kërkesave të shkollës, «Mësuesi», 13 nëndor. 1964.
Po ai, po aty.
Пешковский A. M., Ру с с ки й я зы к в н а уч ном о с в ещ ен и и , botimi VI, Μ. 1938, f. 60.
Реформатский A. A., Введение в я зы ко зна н и е , Москва, 1960, 278
Мещанинов Л. И., Сш а к с и ч е с к и е группы, Вопросы языкознания»·, 1958, №. 3
Ch. Bally, Linguistique générale e t linguistique française, botimi III, Berne 1950, § 62.
L. Tesnière, Eléments de syn ta x e structurale, Paris, 1959.
Петерсон M. H., О ч ер к синтаксиса р у с ск о го язы ка , М.-Пг, 1923.
Белошапкова В. A., vep. e cit.
Ilyish B., The stru c tu re o f Modern English, Moscow, 1965, f. 181.
Z. Klemensiewicz, S ku p ien ia c zyli syn ta k tie zn e grupe wyrazowe, Krakôw, 1948, f. 1-2.
Виноградов В. В., В опросы и зу ч е н и я словосочетания, Вопросы я зы кознания», 1954, N. 3, si dhe Введение АН СССР, «,Г р амматик а русскогоя зы к а » , V. II, p j . I.
К рушелышцк ая К. Г., К во п р о с у о смысловом ч л е н е н и и предложения.„Вопросы языко зн ани я “. 1956, №. 5
po ajo, po a ty, CF. edhe Mathesius V. O ta k z va n ém a k tu â ln im clenèni vëtném. «Cestina a obeenÿ jazykozpyt» P ra h a, 1947.
Këtë çështje, që këtu vetëm sa mund ta përmendim, kemi ndërmend ta trajtojmë në një punim të veçantë.
Ilyish B., The structure of Modem English, Moscow, 1965, f. 181.

References

Termi gjuhësor togfjalësh është sajuar prej nesh si një kompozitë e përbërë prej emrit «tog» dhe emrit « fja lësh “ (rasë rrjedhore shumës e pa shquare emrit «fjalë») me trajta togfjalëshi, togfjalëshin etj. shumës togfjalëshet (a togfjalëshat) Cf. Spiro Floqi, Skicë e së folmes së Dangëllisë «BUSHT, Ser. Shk. Sh o q .··.1958, N. 3, f. 110, shënimi 11). Ai ka vlerë termi gjuhësor. sepse nuk tregon një grumbull, një grup, një tog çfarëdo fjalësh. por një tog të caktuar. Nga pikëpamja e formimit, termi togfjalësh ka një fa rë lidhje m e term a pak a shumë adekuatë të disa gjuhëve të tjera indoevropiane: gjerm. Wortgefdge, (J. Ries, Was ist Syn ta x , Marburg, 1894); Wortgruppe (J. Reis. Z u r Wortgruppenlehre, Prag, 1928); fr. groupe de mots (Илия Л. И., Синтаксис со вр ем ен н ою франЦуского языка, Москва. 1962); Syntagme (F. de Saussure, Cours de linguistique générale, P a ris, 1949); Микуш Ф.. Обсуждение во просов структурализма и синтагматическа я теория, «Вопросы я зыкознания», 1957, N. I.; L. Tesnière. Eléments de sy n ta x e structurale, Paris, 1959; angl. word-combination, word-group iAxMaiioRa О. С., Словарь лингвистич еских терминов. Москва, 1966. f. 426); phrase (B. Ilyish, The structure o f Modern English, Moscow. 1965); pol. skupienie ose grupa wyrazova (Z. Klemensiewicz. Skupienia czyli gru p y wyrazowe, K ra kow. 1948); rus. словосочетание (Фортунатов Ф. Ф., Изб р а нные труды, том 2.

Москва, 1957; Пешковскии А. М., Р у с с ки й я зы к в н а уч ном о с в ещ ен и и , botimi V f, Москва, 193S; Петерсон Μ. Н., Лекции по со вр ем ен н ом у я зы к у , Москва, 194! ; Виноградов В.В., Вопросы и зу ч е н и я словосочетаний. «Вопросы языкознания», 1954, №. 3; Прокопович Н. К., К во п р о с у о простых и сложных с ло во со ч е таниях. «Вопросы языкознания», 1959, №. 5; Бел ош ап ко в а В. А., С ло во со четание, «Современный русский язык», Ц. рел. Галкина Е. М. — Федорук, Москва 1964 e tj.); bullg. слочосъчетанис (К Попов. Съвременеп бъл га р с к и и с'ПК, Синтаксис, botimi II. София. 1963. 28-45).

Гвоздев A. H., Со вр емен ны й р у с с к и й литературный я зы к . IT. Москва. 1958: Сухотин В. П., Проблема словосочетания в совр ем ен н ом р у с ском я зы ке, «Вопросы синтак сиса современного ру с ско го языка», Москва, 1950.

АН СССР. Грамматика р у с ско го язы ка , том Ц ча с ть первая. Введение. Москва, 1954; Виноградов В. В.. Вопросы и зу ч е н и я словосочетания. Вопросы я зыкознания», 1954, №. 3; Бел ош ап ко в а В. А.. Словосочетания, vepër e cituar.

Jani Thomaj, Probleme të frazeologjisë së gjuhës shqipe, «Studime filologjike ». 1964, N. 2.

Виноградов B.B. vep. e cit.

A. Xhuvani, Sin ta k sa shqipe, pjes'e dytë. T iranë, 1934; I. D. Sheperi. Gramatika dhe sindaksa e gjuhës· shqipe, Vlorë, 1927;J. Rrota, Syntaksi i shqipes, botim II. Shkodër, 1943; K. Cîoo, Sintaksa, Tiranë. 1952; M. Domi, Gramatika e gjuhës shqipe, pjesa e dytë, Sintaksa, botimi III, Tiranë, 1957; Stefan Prifti, Sintaksa e gjuhës shqipe, dispensé për Institu te t Pedagogjike 2-vjeçare, pjesa e parë. Tiranë. 1959; M. Domi, Gramatika e gjuhës shqipe. pjesa II, Sintaksa, Per shkollat pedagogjike. Tiranë , 1964.

Spiro Floqi, Puna shkencore t’u përgjigje t më miré kërkesave të shkollës, «Mësuesi», 13 nëndor. 1964.

Po ai, po aty.

Пешковский A. M., Ру с с ки й я зы к в н а уч ном о с в ещ ен и и , botimi VI, Μ. 1938, f. 60.

Реформатский A. A., Введение в я зы ко зна н и е , Москва, 1960, 278

Мещанинов Л. И., Сш а к с и ч е с к и е группы, Вопросы языкознания»·, 1958, №. 3

Ch. Bally, Linguistique générale e t linguistique française, botimi III, Berne 1950, § 62.

L. Tesnière, Eléments de syn ta x e structurale, Paris, 1959.

Петерсон M. H., О ч ер к синтаксиса р у с ск о го язы ка , М.-Пг, 1923.

Белошапкова В. A., vep. e cit.

Ilyish B., The stru c tu re o f Modern English, Moscow, 1965, f. 181.

Z. Klemensiewicz, S ku p ien ia c zyli syn ta k tie zn e grupe wyrazowe, Krakôw, 1948, f. 1-2.

Виноградов В. В., В опросы и зу ч е н и я словосочетания, Вопросы я зы кознания», 1954, N. 3, si dhe Введение АН СССР, «,Г р амматик а русскогоя зы к а » , V. II, p j . I.

К рушелышцк ая К. Г., К во п р о с у о смысловом ч л е н е н и и предложения.„Вопросы языко зн ани я “. 1956, №. 5

po ajo, po a ty, CF. edhe Mathesius V. O ta k z va n ém a k tu â ln im clenèni vëtném. «Cestina a obeenÿ jazykozpyt» P ra h a, 1947.

Këtë çështje, që këtu vetëm sa mund ta përmendim, kemi ndërmend ta trajtojmë në një punim të veçantë.

Ilyish B., The structure of Modem English, Moscow, 1965, f. 181.

Çështje te teorisë se togfjalëshit në shqipen e sotme

Autorët

DOI:

Abstrakti

Shkarkimet

Metrics

References

References

Downloads

Botuar

Si të citoni

Numri

Seksioni

Licensa

Artikujt më të lexuar nga i njëjti autor

rrethprojektit

Rreth revistës

mostviewed

Gjuha

Seksionet

Fjalë kyçe

Informacion