Fjalorët shqip-anglisht e anglisht-shqip dhe «Fjalori anglisht-shqip» i Stuart Manit.

Xhevat Lloshi

doi:10.62006/sf.v1i4.2969

Autorët

Xhevat Lloshi

DOI:

https://doi.org/10.62006/sf.v1i4.2969

Abstrakti

Në fillim të shekullit të kaluar, përforcimi i politikës angleze, ne rivalibet me Francën, për depërtimin në Ballkan, na ka dhënë shënimet « udhëtàmit të Hobhauzit dhe të Martin-Likut. Duke përmendur shqipen në një shtojcë të veprës së vet Hobhauzil vëren se nuk ka dëgjuar që të jetë e shkruar, prandaj na jep të përkthyer gramatikën e F. da Leçes. Për këtë shkak leksikografisë i ka humbur fjalori i parë shqip-angiisht, qoftë edhe prej disa fjalësh të një krahine. Hobhauzi shkruan kështu në shtojcën (f. 1126) : «Kisha mbledhur me vështdrësd një fjalor të shqipes së folur nga fshatrat e Atikës dhe do ta kisha dhënë në këtë shtojcë, sikur mos të më kishte dalë përpara gramatika e da Leçes«·. Në shtojcë ka pak fjalë, disa shprehje, numërorët dhe pak vargje të përkthyera anglisht.

Shkarkimet

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

References

J.C. Hobhouse, A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810.
W. Martin-Leake, Researches in Creece, London, 1814.
Dennis J. Kambury, English-albanian dictionary (Fjalëtor anglisht-shqip) Jamestown, N.Y., 1915.
C.A. Chekrezi, Fjalor inglisht-shqip, Boston, 1923.
Nelo Drizari, Albanian-english and english-albanian dictionary botim I N.Y., 1934; bot. II me pak shtesa 1957, 320 f.
N. Drizari, Spoken and written albanian. A practical handbook bot. I N.Y. 1947,; bot. II 1958, 188 f. me parathënje.
Stuart E. Mann, A short albanian grammar. With vocabularies and selected passages for reading, London, 1932.
Stuart K. Mann, M.A. An historical albanian-english dicüomiry. Publi- shed for the British Council, by Longmans, Green and Co LTD. 1948. (idi f. bo- tim I 1938 vjen deri te f. 128 pa ndryshime.
Marco La Piana, An historical albanian-english dictionary by Stuart E. Mann M.A. 1948 Published for the british Council by Longmans, Green and Co. LTD. London, Roma, 1957, 24 f.
Për nevojat sidomos të slikollave, fjalori është ribotuar më vonë «Fjalor anglisht-shqip, Rilindja, Prishtinë, 1966.
M. Lambertz, Mann Stuart E.: An English Albanian Dictionary. Cambridge, University Press, 1957, 8< 434 S. «Kratylos», Jahrgang IV, Heft 2, 1959. Wiesbaden, f. 210.
«Në këtë gramatikë dialekti qendror, duke përfshirë atë të Tiranës është pranuar si standart me sa ka qenë e mundur». f. 7.
Për këtë gjendje shih tashti së fundi A. Kostailari, Mbi disa veçori strukturore e funksionale të gjuhës letrare shqipe të kohës sonë, SF. 1970, nr. 2, f. 3-51.
Fjalor anglisht-shqip. Sektori i gjuhëve të huaja i Institutit të studi- meve dhe botimeve shkollore, T. 1966. 340 f. Një reçension i shkurtër për të nga H. Spahiu, Mbi fjalorin anglisht-shqip. në «Arèsimi popullor». 1967. nr. 6. Përmban rreth 18.000 fjalë dhe pak shprehje e togie lë qëndrueshme. Ka shfrvtëzuar mirë përvojën e mëparshme. duke mari'ë edhe ndonjë gabim. gjë që është e kuptueshme. Fjalët janë pajisur ine një varg shkurlimesh të vlefshme për sferën e përdorimit. Me sa duket. është mbështetur edhe në një fjalor anglisht-rusisht, gjë që e ka dëmtuar në disa raste, psh. në një fjalor të tillë nuk kishte fare vend fjala Ail-Union. Për tipin dhe synimet e këtij fjalori do të kishte qenë e dobishme mbështetja në A.S. Homby. E. V. Gatenbv, H. Wakefield, The adranced learner's dictionary of current english, London. Oxford University Press. II ed. 1963. Nuk jerni ndalur në të, sepse është botuar pas fjalorit të S. Manit.
Nuk e dimë nëse gjatë punës autori ka natur në doré «Fjalorin e gjuhës shqipe, T. 1954.
WebsteVs third new international dictionary of the english language, and C. Merriam Co, London, 1961.
Siç del nga shembujt, M. Lamberci ka shqyrtuar gërmën A. Shvlerësues, shvlersoj, shvleftsoj janë në Fjalorin e gjuhës shqipe te gërma ç dhe nuk mungojnë, siç shkruan reçezenti. Mani ka vetëm shtëpi dhe jo shpi me të drejtë, ser shpi është trajtë dialektore dhe e të folurit të shkujdesur.

References

J.C. Hobhouse, A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810.

W. Martin-Leake, Researches in Creece, London, 1814.

Dennis J. Kambury, English-albanian dictionary (Fjalëtor anglisht-shqip) Jamestown, N.Y., 1915.

C.A. Chekrezi, Fjalor inglisht-shqip, Boston, 1923.

Nelo Drizari, Albanian-english and english-albanian dictionary botim I N.Y., 1934; bot. II me pak shtesa 1957, 320 f.

N. Drizari, Spoken and written albanian. A practical handbook bot. I N.Y. 1947,; bot. II 1958, 188 f. me parathënje.

Stuart E. Mann, A short albanian grammar. With vocabularies and selected passages for reading, London, 1932.

Stuart K. Mann, M.A. An historical albanian-english dicüomiry. Publi- shed for the British Council, by Longmans, Green and Co LTD. 1948. (idi f. bo- tim I 1938 vjen deri te f. 128 pa ndryshime.

Marco La Piana, An historical albanian-english dictionary by Stuart E. Mann M.A. 1948 Published for the british Council by Longmans, Green and Co. LTD. London, Roma, 1957, 24 f.

Për nevojat sidomos të slikollave, fjalori është ribotuar më vonë «Fjalor anglisht-shqip, Rilindja, Prishtinë, 1966.

M. Lambertz, Mann Stuart E.: An English Albanian Dictionary. Cambridge, University Press, 1957, 8< 434 S. «Kratylos», Jahrgang IV, Heft 2, 1959. Wiesbaden, f. 210.

«Në këtë gramatikë dialekti qendror, duke përfshirë atë të Tiranës është pranuar si standart me sa ka qenë e mundur». f. 7.

Për këtë gjendje shih tashti së fundi A. Kostailari, Mbi disa veçori strukturore e funksionale të gjuhës letrare shqipe të kohës sonë, SF. 1970, nr. 2, f. 3-51.

Fjalor anglisht-shqip. Sektori i gjuhëve të huaja i Institutit të studi- meve dhe botimeve shkollore, T. 1966. 340 f. Një reçension i shkurtër për të nga H. Spahiu, Mbi fjalorin anglisht-shqip. në «Arèsimi popullor». 1967. nr. 6. Përmban rreth 18.000 fjalë dhe pak shprehje e togie lë qëndrueshme. Ka shfrvtëzuar mirë përvojën e mëparshme. duke mari'ë edhe ndonjë gabim. gjë që është e kuptueshme. Fjalët janë pajisur ine një varg shkurlimesh të vlefshme për sferën e përdorimit. Me sa duket. është mbështetur edhe në një fjalor anglisht-rusisht, gjë që e ka dëmtuar në disa raste, psh. në një fjalor të tillë nuk kishte fare vend fjala Ail-Union. Për tipin dhe synimet e këtij fjalori do të kishte qenë e dobishme mbështetja në A.S. Homby. E. V. Gatenbv, H. Wakefield, The adranced learner's dictionary of current english, London. Oxford University Press. II ed. 1963. Nuk jerni ndalur në të, sepse është botuar pas fjalorit të S. Manit.

Nuk e dimë nëse gjatë punës autori ka natur në doré «Fjalorin e gjuhës shqipe, T. 1954.

WebsteVs third new international dictionary of the english language, and C. Merriam Co, London, 1961.

Siç del nga shembujt, M. Lamberci ka shqyrtuar gërmën A. Shvlerësues, shvlersoj, shvleftsoj janë në Fjalorin e gjuhës shqipe te gërma ç dhe nuk mungojnë, siç shkruan reçezenti. Mani ka vetëm shtëpi dhe jo shpi me të drejtë, ser shpi është trajtë dialektore dhe e të folurit të shkujdesur.