Mahdi Beu Guvernatori i Jeruzalemit Osman në 1912 - Perspektiva e re e qëndrimit arab dhe çifut ndaj tij

Abstrakti

Shumë studime të botuara së fundmi në arabisht, anglisht dhe hebraisht rreth
Projektit sionist në Palestinë janë fokusuar gjerësisht në krijimin dhe
bumi i vendbanimeve të para hebreje gjatë sundimit të Sulltan Abdulhamidit II
(1876 -1909) si dhe në Partinë e Bashkimit dhe Përparimit (1909-1914). Këto
studimet kanë hetuar në veçanti pozicionin e administratës osmane
ndaj vendbanimeve hebraike në procedurat ligjore të marra ose për të parandaluar
shitjen e tokave ose në lehtësimet e ofruara për anashkalimin e tyre. Prandaj, 
rëndësi ka Guvernatori (Mutsarrif) i cili ishte kreu i qarkut
(Mutassrrifiya) ose administrata osmane e Jeruzalemit. Ky hulumtim ofron
një vështrim i thellë i Mehdi beut (Frashëri), ​​guvernatorit të Jeruzalemit, i cili ishte
u shkarkuar papritmas në fund të vitit 1912, vetëm pesë muaj pas mbërritjes në qytet.
Për shkarkimin e tij janë paraqitur dy shpjegime kontradiktore; i pari supozon se
Mehdi beu u shkarkua si rezultat i presionit sionist për dëshirën e tij për të
zbatuar vendimin për ndalimin e blerjes së tokës nga hebrenjtë; ndërsa i dyti
thekson se ai u shkarkua për shkak të butësisë së tij me vendbanimet sioniste në
Palestinë.

Në shumë studime, ku përmendet origjina e tij shqiptare, thuhet se
Mehdi beu i injoroi plotësisht muajt që kaloi në Jeruzalem gjatë vitit 1912
(Kujtime 1913-1933,Tiranë 2005). Burimet në shqip preferojnë që të mos përmendin ata muaj as pasi u bë një figurë e shquar në Shqipëri pas pavarësisë së saj nga Perandoria Osmane në 1912.

Ky hulumtim hedh dritë të re mbi historikun e Mehdi beut dhe ndikimin e tij në
qasjen e tij ndaj çështjes së hebrenjve në Palestinë. Ai gjithashtu diskuton se si arabët dhe
Hebrenjtë e konsideronin atë bazuar në gjuhën shqipe, arabe, hebraike, angleze dhe frënge
letërsitë.