Përpjekjet e para për formimin e aviacionit ushtarak shqiptar

Autorët

  • Dr. Asllan Zemani

Abstrakti

Përpjekjet e para për formimin e “Trupës aviatike” dhe futjen e saj në përbërje të Ushtrisë Shqiptare u bënë në fillimvitet ’20 të Shek. XX për të cilën në Shqipërinë e dekadës së parë së pavarësisë së saj nuk kishte pasur asnjë lloj tradite apo edhe mundësi praktike për formimin e saj por sidomos edhe në përgatitjen e aviatorëve shqiptarë në shkolla apo akademitë ushtarake të veçanta perëndimore. Por gjithësesi gjatë vitit 1921, vihet re pririe për të pajisur Ushtrinë Shqiptare edhe me teknikë të re të kohës. Por këto prirje dhe synime në disa raste nuk gjetën fushë zbatimi për shkak të mungesave objektive. Më së shumti këto mungesa kishin të bënin me fondet financiare apo edhe me përgatitjen e specialistëve aq të domosdoshëm për këtë teknikë. Tipik ka qenë rasti i refuzimit të blerjes së dy avionëve nga Ministria e Luftës për arsye se “…tash për tash s’mundet me ble aroplana nga shkaku se si oficera ashtu dhe njerëz teknicien e mashinista për përdorimin e tyre nuk keni”8. Ky refuzim vihet në dijenin tonë nëpërmjet shkresës së përgjigjies së Ministrit të Luftës, (emri) dërguar Ministrit të Jashtëm të Shqipërisë. Ndonëse dështoi përpjekja e parë për një farë prezence të aviacionit luftarak shqiptar në përbërjen e Ushtrisë Shqiptare Qeveria Shqiptare vijoi të rishikonte edhe organizimin e Fuqive të Armatosura sidomos pas lëvizjes së armatosur të marsit të vitit 1922 dhe ardhjes me nismën e Ministrit të Punëve të Brendshme, A. Zogu, të oficerit austriak Gustav Fon Myrdac (Gustav Von Murdachz).

Shkarkimet

Download data is not yet available.

References

  1. AQSH, Fondi 152(M. P. Jashtme), dosja 101, fq. 21, dt. 9 shtator 1921.

  2. AQSH, Fondi 249, dosja II/78, fl. 2-3, viti 1922

  3. AQSH, Fondi 152, dosja 413, fl. 1, viti 1922.

  4. Në këtë vit, 1922, ndarja administrative e Shqipërisë përbëhej nga

  5. prefektura të cilat ishin: e Korçës, e Shkodrës, e Durrësit, e Beratit, e Gjirokastrës, e Vlorës dhe e Elbasanit.

  6. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 1. dt. 30.3.922.

  7. Gazeta “Dit’ e Re”, Nr. 2, Tiranë, 5 Prill 1922. Kjo gazetë ka luajtur rolin e Gazetës Zyrtare deri në fund të shtatorit të vitit 1922 e më pas ajo u pakëzua me titullin “Fletorja Zyrtare”.

  8. Gazeta “Dit’ e Re”, Nr. 5, Tiranë, 26 Prill 1922. Këta aeroplanë do të mbanin emrat e dy ushtarakëve të shquar shqiptarë, atë të Meleq

  9. Frashërit dhe Ministrit të Luftës, Ismail Tatzatit. ∗Kjo gërmë e kësaj forme “ε”simbolizonte në këtë periudhë kohore gërmën ë.

  10. Gazeta “Shqipεtari i Amerikεs”, nr. 1, Korçε, 21 vjesht II, 1922, fq. 8.

  11. Gazeta “Dielli”, nr. 2510, Boston, 2 Shtator 1922, fq. 7.

  12. -Historia e Shqipërisë”, vëll. III, Sh. Botuese “N. Frashëri, Tiranë, 1984, fq. 264.

  13. -Historia e Ushtrisë Shqiptare”, (Organizimi), Pjesa e Parë(vitet 1912-1944), Sh. Botuese e Ushtrisë, Tiranë, 2000, fq. 135.

  14. AQSH, Fondi 149, dosja II-93, viti 1923, fl. 8.

  15. “Historia e Ushtrisë Shqiptare”, (Organizimi), Pjesa e Parë(vitet

  16. -1944), Sh. Botuese e Ushtrisë, Tiranë, 2000, fq. 137.

  17. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 24. dt. 15/X/1922,

  18. shkresa Nr. 7261.

  19. Pa aty.

  20. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 24.

  21. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 28, dt. 20 Tetor 1922.

  22. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 28, dt. 20 Tetor 1922.

  23. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 30, dt. 4 Nëntor 1922.

  24. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 32, di. 7 Nëntor 1922.

  25. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 33, dt. 16 Nëntor 1922.

  26. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 1.

  27. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 34, dt. 21 Nëntor 1922.

  28. AQSH, Fondi 125, dosja 413, viti 1922, fl. 54, 55.

  29. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 40, dt. 25 Nëntor 1922.

  30. AQSH, Fondi 125, dosja 413, viti 1922, fl. 54-55.

  31. M. Pasha, “Gjeografia ushtarake”, Qendra e shtypit, botimeve dhe

  32. pëkthimeve ushtarake, Tiranë, 2006, fq. 107.

  33. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 35, dt. 20 Nëntor 1922.

  34. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 35, dt. 20 Nëntor 1922.

  35. Fletorja Zyrtare, nr. 52, dt. 12 nanduer 1922.

  36. Gazeta “Shqipεtari i Amerikεs”, Nr. 9, Korçε, 16 dhjetor, 1922, fq.

  37. AQSH, Fondi 152, dosja 413, viti 1922, fl. 37, dt. 23 Nëntor 1922.

  38. M. Baba, “Historik i aviacionit”, Sh. Botuese “Cama-Pipa”,

  39. Shkodër, 2003, fq. 12.

  40. Bisedimet e Këshillit Kombtar, Mbledhja e 98të, dt. 18 Dhjetor 1922,

  41. ora 2:30 pas m. dite, fq. 979.

  42. Fletorja Zyrtare, nr. 54, 26 Nanduer 1922, fq. 2.

  43. Fletorja Zyrtare, Nr. 2, 14 Kallnduer 1923, fq. 2.

  44. Bisedimet e Këshillit Kombtar, Legjislatura e Parë, Sesioni i III,

  45. Mbledhja e IX, dt. 17 Marc 1923, fq. 141.

Downloads

Botuar

2023-12-26

Si të citoni

Zemani, A. (2023). Përpjekjet e para për formimin e aviacionit ushtarak shqiptar. Studime Muzeologjike, 1(14), 38–57. Retrieved from https://albanica.al/studmuzeologjike/article/view/3246

Numri

No. 14 (2023): Studime Muzeologjike

Seksioni

Articles