Rrethanat gjeopolitike te kazave shqiptare pas vitet 90

Abstrakti

Ndryshimi që ndodhi në Evropë në fillimin e viteve ‘90, me shembjen e komunizmit dhe me përfundimin e luftës së ftohtë, krijoi një ndryshim epokal pozitiv për çështjen shqiptare. Ky ndryshim përvijohet në këto rrethana të reja favorizuese:

U prish Federata Komuniste Jugosllave, që kishte qenë burg i detyruar për Kosovën dhe të gjithë shqiptarët në ish-Jugosllavi. Kriza jugosllave hapi rrugën e pavarësimit të republikave dhe të popujve joserbë, e ndër to edhe për popullin shqiptar në ish - Jugosllavi, që ishte populli i tretë për nga numri i popullsisë në federatën që po shembej.

U shkri Bashkimi Sovjetik komunist si superfuqi, që kishte qenë mbështetja kryesore e Serbisë si sunduese e federatës jugosllave mbi popujt joserbë, përshirë shqiptarët.

U shemb regjimi komunist në Shqipëri, që krijoi faktorin e ri të shtetit shqiptar si mbështetës të luftës për liri dhe pavarësi të popullit të Kosovës në rajon dhe në arenën ndërkombëtare.

Rrethana e re evropiane dhe ndërkombëtare e fitores së revolucioneve demokratike antikomuniste vendosi në  plan  të parë të  agjendës  diplomatike  çështjen  e  lirisë  dhe  të  drejtave të popujve të shtypur nga regjimet komuniste, përfshirë edhe popullin shqiptar në ish - Jugosllavi.

Prirja dhe orientimi i kombit shqiptar në Shqipëri dhe në Kosovë për lidhje dhe aleancë me Perëndimin u jetësua si një faktor i ri i hapur i mbështetjes diplomatike, propagandistike dhe morale të Perëndimit për çështjen shqiptare në Kosovë dhe në Ballkan.

U krijua rrethana e re ndërkombëtare, kur çështja shqiptare u ndërkombëtarizua dhe u shtrua detyra historike e zgjidhjes së saj. Kjo

detyrë historike u konkretizua me aktin e madh historik të çlirimit të Kosovës në vitin 1999 dhe me krijimin e shtetit të pavarur të Kosovës në vitin 2008. Ky ndryshim historik nuk mund të mendohej pa  përkrahjen  dhe  mbështetjen  e  fuqishme të Perëndimit, të Shteteve të Bashkuara të Amerikës (SHBA) dhe të Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (North Atlantic Treaty Organization) (NATO).

Pavarësia e Kosovës hapi një kapitull të ri historik të çështjes shqiptare. Pavarësia e Kosovës më 17 shkurt 2008 transformoi në planin diplomatik, si përmbajtjen, ashtu dhe objektivat e asaj, që është quajtur që nga koha e Kongresit të Berlinit të vitit 1878 si “çështja shqiptare”.