Roli i binomit vazhdimësi-ndërprerje në studimin e botës, në shkencë e teknologji
DOI:
https://doi.org/10.59164/univers.v19i19.2975Abstrakti
Në ndërtimin e një botëkuptimi një rol të veçantë ka luajtur dhe evolucioni binar i dy koncepteve bazike: konceptit të vazhdimësisë dhe atij të ndërprerjes.
Kjo dikotomi e tipit vazhdimësi - ndërprerje është pasqyruar në shekuj në kërkim të përgjigjes ndaj disa pyetjeve themelore që, në thelb, mishërojnë dhe tri paradigmat themelore të konceptimit shkencor mbi botën rreth nesh. Ato janë:
1) A është ndërtimi i botës i vazhduar apo i ndërprerë?
2) A është spektri i vlerave të madhësive të ndryshme i vazhduar apo i ndërprerë?
3) A është hapësira-koha e vazhduar apo e ndërprerë?
Pikërisht, në këtë artikull, jepet një shikim përgjithësues dhe deri diku një sistemim relativisht modest i disa rezultateve konkrete të paradigmave të mësipërme të lidhura me binomin vazhdimësi - ndërprerje. Ai mund të shërbejë dhe si nxitje për hapjen e një piste të re në analizën e kësaj dikotomie në aspekte të tjera apo fusha të tilla të rëndësishme si ato politike, ekonomike e social-kulturore.
Fjalët kyçe:
binom, vazhdimësi, ndërprerje, studim, botë, shkencë, teknologjiShkarkimet
References
-
Jean-Marc Lévy-Leblond, On the Nature of Quantons, Science & Education 12 (5), 2003.
-
Rexhep Meidani, Determinizmi dhe mekanika kuantike, SHBLSH, Tiranë, 1981.
-
R. Meidani, A është deterministe teoria kuantike?(Debat filozofiko-shkencor), Botimet Toena, Tiranë 2007.
-
Rexhep Meidani, Mbi ndërtimin e botës, Mediaprint, Tiranë, 2016.
-
Rexhep Meidani, Ndikimi filozofike të paradigmës ajnshtajniane, West Print, 2015
-
R. Meidani, Determinizmi dhe mekanika kuantike, SHBLSH, 1981.
-
R. Meidani, Mbi lëvizjen fizike, SHBLSH, 1985.
-
R. Meidani, Mbi strukturën e materies në fizikë, SHB “8 Nëntori”, 1979; R. Meidani, Bazat Teoriko-Konceptuale të Fizikës, Botimet Enciklopedike, 1997.
-
R. Meidani, Të vërtetat dhe të fshehtat e entropisë, Dudaj, 2006; R. Meidani, A është deterministe teoria kuantike?(Debat filozofiko-shkencor), Toena, 2007.
-
R. Meidani, Mbi hapësirë-kohën, Toena, 2008.
-
R. Meidani, Mbi ndërtimin e botës, Mediaprint, 2016; R. Meidani, Entropia. Rregulli e Kaosi, Informacioni e evolucioni, Shblsh e Re, 2017.
References
Jean-Marc Lévy-Leblond, On the Nature of Quantons, Science & Education 12 (5), 2003.
Rexhep Meidani, Determinizmi dhe mekanika kuantike, SHBLSH, Tiranë, 1981.
R. Meidani, A është deterministe teoria kuantike?(Debat filozofiko-shkencor), Botimet Toena, Tiranë 2007.
Rexhep Meidani, Mbi ndërtimin e botës, Mediaprint, Tiranë, 2016.
Rexhep Meidani, Ndikimi filozofike të paradigmës ajnshtajniane, West Print, 2015
R. Meidani, Determinizmi dhe mekanika kuantike, SHBLSH, 1981.
R. Meidani, Mbi lëvizjen fizike, SHBLSH, 1985.
R. Meidani, Mbi strukturën e materies në fizikë, SHB “8 Nëntori”, 1979; R. Meidani, Bazat Teoriko-Konceptuale të Fizikës, Botimet Enciklopedike, 1997.
R. Meidani, Të vërtetat dhe të fshehtat e entropisë, Dudaj, 2006; R. Meidani, A është deterministe teoria kuantike?(Debat filozofiko-shkencor), Toena, 2007.
R. Meidani, Mbi hapësirë-kohën, Toena, 2008.
R. Meidani, Mbi ndërtimin e botës, Mediaprint, 2016; R. Meidani, Entropia. Rregulli e Kaosi, Informacioni e evolucioni, Shblsh e Re, 2017.