Kontributi i Bushatllinjve në ndërtimin e hapësirës shkodrane (shek. XVIII-XIX)

Abstrakti

Bushatlinjtë e Shkodrës që nga Mehmet pashë Plaku dhe deri tek Mustafa pashë Bushati kanë qenë inisiatorë të ndërtimit dhe rikonstruktimit të shumë veprave ndërtimore duke i dhënë Shkodrës vepra arkitektonike si xhami, ura, medrese, çezme, etj., disa prej të cilave janë edhe sot monumente të kulturës materiale të popullit shkodran (Ura e Mesit, Xhamia e Plumbit, etj). Bushatlijtë shumë veprimtari ndërtimore i bënë në Kalanë e Shkodrës. Kështu në kohën e tyre muret perimetralë u pajisen me frëngji të mëdha për topa, që kanë në planimetri formen e një trapeze me bazen e madhe të drejtuar në anën e jashtme. Sipas një studimi të bërë nga prof. Gjerak Karaiskaj mendohet që ka ekzistuar pallati I Bushatlinjve në Kala të ndërtuar nga vetë ato. Bushatlinjëve u përket ngritja, organizimi e më vonë zgjerimi i pavarur i kompleksit arsimor-kulturor i cili përbëhej nga medreseja, konvikti dhe biblioteka, të lidhura me njëra tjetrën. Ky kompleks lulëzoi në shekujt XVIII-XIX. Por ato ndërtuan edhe vepra hidroteknike, ura, kanale, vija kulluese, etj. Gjatë sundimit të Mehmet Pashë Plakut (-?1775) u ndërtua më 1773 Xhamia a Plumbit në Shkodër një nga monumentet arkitekturore të qytetit. Po kështu Ura e Mesit e ndërtuar në v. 1768 është inisiativë e Mehmet Pashë Bushatit, gjithashtu Ura e Kirit, Ura e Vezirit mbi lumin Cem në Podgoricë, dy ura prej guri pranë Kukësit: Ura e Poshtme e Vezirit dhe Ura e Sipërme e Vezirit, të ndërtuara në gjysmën e dytë të shek. XVIII, në rrugen e njohur mesjetare të karvaneve Shkodër-Prizren, Ura e Tamarës, ura në lagje të qytetit, kalldreme, etj. Bushatlinjtë e Shkodrës që nga Mehmet pashë Plaku dhe deri tek Mustafa pashë Bushati kanë qenë inisiatorë të ndërtimit dhe rikonstruktimit të shumë veprave ndërtimore duke i dhënë Shkodrës vepra arkitektonike si xhami, ura, medrese, çezme, etj., disa prej të cilave janë edhe sot monumente të kulturës materiale të popullit shkodran (Ura e Mesit, Xhamia e Plumbit, etj). Bushatlijtë shumë veprimtari ndërtimore i bënë në Kalanë e Shkodrës. Kështu në kohën e tyre muret perimetralë u pajisen me frëngji të mëdha për topa, që kanë në planimetri formen e një trapeze me bazen e madhe të drejtuar në anën e jashtme. Sipas një studimi të bërë nga prof. Gjerak Karaiskaj mendohet që ka ekzistuar pallati I Bushatlinjve në Kala të ndërtuar nga vetë ato. Bushatlinjëve u përket ngritja, organizimi e më vonë zgjerimi i pavarur i kompleksit arsimor-kulturor i cili përbëhej nga medreseja, konvikti dhe biblioteka, të lidhura me njëra-tjetrën. Ky kompleks lulëzoi në shekujt XVIII-XIX. Por ato ndërtuan edhe vepra hidroteknike, ura, kanale, vija kulluese, etj. Gjatë sundimit të Mehmet Pashë Plakut (-?1775) u ndërtua më 1773 Xhamia a Plumbit në Shkodër një nga monumentet arkitekturore të qytetit. Po kështu Ura e Mesit e ndërtuar në v. 1768 është inisiativë e Mehmet Pashë Bushatit, gjithashtu Ura e Kirit, Ura e Vezirit mbi lumin Cem në Podgoricë, dy ura prej guri pranë Kukësit: Ura e Poshtme e Vezirit dhe Ura e Sipërme e Vezirit, të ndërtuara në gjysmën e dytë të shek. XVIII, në rrugen e njohur mesjetare të karvaneve Shkodër-Prizren, Ura e Tamarës, ura në lagje të qytetit, kalldreme, etj.