Situata në trevat shqiptare lindore të pushtuara dhe qëndresa antiserbe

(tetor 1912 - shtator 1913)

Abstract

Ende sot, 90 vjet pas kryengritjes së fuqishme antiserbe të vjeshtës së vitit 1919, që u shtri nga viset përreth liqeneve të Ohrit e të Prespës deri në Malësinë e Gjakovës e në Drenicë dhe që pati përmasa, e ndoshta rrjedhoja të tilla sa të quhet simbolikisht aty-këtu edhe “Lufta e Tretë Ballkanike”; ende sot, pasi kemi diskutuar disa herë në tubime shkencore për këtë ngjaije të rëndësishme të historisë, që i kapërcen përmasat lokale, madje edhe kombëtare; ende sot, pasi janë hulumtuar mjaft arkiva, bibliografi e memoare dhe i kemi lënë asaj mjaft vend në studime të ndryshme shkencore, ende sot ne përsëri kemi arsye e dëshirë t’i rikthehemi përkujtimit dhe trajtimit shkencor të kësaj ngjaijeje të spikatur të historisë sonë kombëtare, madje jo vetëm për homazh por edhe për të vazhduar t’u qasemi më pranë të njohurave dhe të panjohurave të 90 vjetëve më parë.