Toleranca në vështrimin psikokulturor e socialfetar dhe realitete të sotme

Abstract

Gjithandej: në media, shkolla, komunitet, familje dhe mjedise shoqërore, institucione dhe administratë apo gjatë zgjidhjes së mosmarrëveshjeve dhe konflikteve, në biseda mes shokëve dhe shoqeve, ballafaqohemi me fjalët: tolerancë, tolerant, më shumë tolerancë, të jemi më tolerant gjatë diskutimeve, sidomos gjatë marrjes së vendimeve, je tolerant apo jo, mendo, sillu apo vepro me tolerancë etj. Jo vetëm në shprehje, por kryesisht në përmbajtjen e fjalës: në kuptimin dhe interpretimin e saj, vërehen disa keqkuptime, ngatërrime dhe konfuzione gjithashtu.

Në jetën e përditshme, shpesh ndodh që koncepti dhe kuptimi i tolerancës të ngatërrohen me koncepte të ngjashme, por që nuk janë të njëjta as në kuptimin social dhe as në ato psiko-kulturore dhe fetare.

Jeta e përditshme ofron shembuj të shumtë të mbushur me konfuzione, konflikte, revolta, gjendje emocionale afektive, impulsivitete, vetëgjykime dhe mosmarrëveshje, të cilat të krijojnë përshtypjen e qëndrimeve dhe sjelljeve tolerante ose të çështjeve të trajtuara dhe zgjidhura me tolerancë, por në realitet, është krejt e kundërta.

Disa muaj më parë, në një takim të mbajtur në një zonë rurale me objekt hakmarrjen dhe pjesëmarrjen e përfaqësuesve të profesioneve të ndryshme, moshave, kulturave dhe sub-kulturave, numri i atyre që u përgjigjën pozitivisht dhe pa hezituar pyetjes: "A duhet të jemi tolerantë?" ishte dominues.
Të gjithë pjesëmarrësit ndanin një mendim të përbashkët: Njeriu duhet të respektojë dhe të dojë të tjerët dhe t'u lërë hapësirë për aktivitetet e tyre; ai duhet të jetë në gjendje të kuptojë sjelljet, qëndrimet dhe interesat e të gjithëve, duke bërë më të mirën për t'i realizuar ato. Gjithashtu, ai duhet të vlerësojë traditat fetare, besimet dhe ritet e individëve dhe grupeve sociale të të gjitha feve dhe sekteve fetare kur ata sillen dhe veprojnë në përputhje me etikën civile, moralin e shoqërisë dhe legjislacionin në tërësi."
Thënë shkurt: njerëzit janë për tolerancë.

Feja islame dhe burimet e saj, duke filluar nga Libri i Shenjtë, Kurani, trajton mosmarrëveshjet dhe konfliktet, grindjet dhe zënkat si fenomene të ndërlikuara, por që duhet të trajtohen dhe të zgjidhen me qetësi dhe urtësi, me fjalë dhe mirëkuptim.

Feja islame i thërret besimtarët musliman: "Ti (Muhammed) thirr për në rrugën e Zotit tënd me urtësi e këshillë të mirë dhe polemizo me ata (kundërshtarët) me atë mënyrë që është më e mira. Zoti yt është Ai që e di më së miri atë që është larguar nga rruga e Tij dhe Ai di më së miri për të udhëzuarit." (Kurani, Surja 16, Ajeti 125).
Çdo interpretim tjetër është i keq dhe nxit përçarjen fetare, një gjë që të gjithë njerëzit e kanë hedhur poshtë.

Feja islame, si dhe fetë e tjera, ka si mision bashkëjetesën ndërfetare në paqe, mirëkuptim dhe harmoni.
"All-llahu urdhëron drejtësi, bamirësi, ndihmë të afërmve, e ndalon nga imoraliteti, nga e neveritura dhe dhuna. Ju këshillon ashtu që të merrni mësim." (Kurani, Surja 16, Ajeti 90).

Feja thekson në dokumentet e saj se Allahu ka kontroll mbi veprat dhe sjelljet tona dhe gjykon për qëndrimet tona tolerante ose intolerante në zgjidhjen e mosmarrëveshjeve, konflikteve dhe problemeve të tjera. Ai do të na gjykojë në Ditën e Gjykimit për gjithçka të keqe që bëjmë në këtë botë të përkohshme.

Shkolla, familja, shteti, shoqëria civile, komuniteti dhe institucionet e tjera, mbajnë përgjegjësinë për zbutjen e situatave intolerante, agresive dhe të dhunshme në mjedisin aktual shqiptar, si dhe për formimin e vërtetë demokratik dhe civil të njerëzve në përgjithësi dhe të rinjve në veçanti. Kjo është detyra e tyre funksionale në kryerjen e një misioni të tillë. Në këtë drejtim, feja dhe institucionet e saj luajnë një rol të madh.